Ατομικές Τεχνικές Δεξιότητες / Μεθοδολογία Διδασκαλίας

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ
	ΒΑΣΙΚΗ ΣΤΑΣΗ
	Ο καλαθοσφαιριστής θα συναντήσει αρκετές δυσκολίες στην εκτέλεση των βασικών κινήσεων του Μπάσκετ, αν  δεν αφιερώσει πρώτα τον κατάλληλο χρόνο στην βελτίωση της ισορροπίας του μέσα στο γήπεδο. Η βασική στάση είναι αφετηρία για όλες τις επιθετικές και αμυντικές κινήσεις  του παίκτη και η σωστή εκτέλεσή της αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα.
	Περιγραφή
	i.	Στάση ετοιμότητας
		Τα πέλματα του παίκτη να εφάπτονται στο έδαφος και να έχουν άνοιγμα αντίστοιχο με αυτό των ώμων. Τα γόνατα να είναι  λυγισμένα και ο κορμός να έχει μια ελαφριά κλίση μπροστά. Τα χέρια πρέπει να βρίσκονται στο πλάι, ελαφρώς ανοιγμένα, και το κεφάλι μπροστά και ψηλά, ώστε να έχει ευρύ οπτικό πεδίο. Από την θέση ετοιμότητας  μπορεί να υποδεχθεί την πάσα, να σουτάρει, να ντριπλάρει με ταχύτητα και να γίνει απειλητικός για το αντίπαλο καλάθι.
	ii.	Βασική αμυντική στάση
		Η βασική αμυντική στάση διαφέρει από εκείνη της ετοιμότητας στη θέση των ποδιών και των χεριών. Το ένα πόδι είναι πιο μπροστά τοποθετημένο από το άλλο και το αντίστοιχο χέρι είναι σηκωμένο ψηλά, ώστε να περιορίζει το πεδίο δράσης του επιθετικού. Το άλλο χέρι είναι ανοικτό στο πλάι, για να εμποδίζει την πάσα, ενώ το βάρος μετατοπίζεται στο πίσω πόδι, προκειμένου να έχει χρόνο να αντιδράσει ο αμυντικός σε οποιαδήποτε κίνηση του επιθετικού.
	Πίνακας κυριότερων στοιχείων
	Μεγάλη βάση στήριξης για καλή ισορροπία. Γόνατα  λυγισμένα, ώστε το σώμα να βρίσκεται  σε ετοιμότητα. Κεφάλι σηκωμένο ψηλά, για να ελέγχεται η φάση.     ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗ Το μπάσκετ είναι ένα παιχνίδι με πολλές φάσεις που εξελίσσονται με μεγάλη ταχύτητα. Ο παίκτης στην προσπάθεια του να συμμετέχει, υποχρεώνεται να μετακινείται συνεχώς μέσα στο γήπεδο με μεγάλη ακρίβεια. Οι μετατοπίσεις  αυτές γίνονται με πολλούς τρόπους ανάλογα με την πρόθεση του παίκτη, συνοψίζονται όμως σε δύο θεμελιώδεις. α) Το τρέξιμο και β) το αμυντικό γλίστρημα Περιγραφή i.  Τρέξιμο Λόγω της μορφής του παιχνιδιού το τρέξιμο χαρακτηρίζεται από αυξομειώσεις της ταχύτητας. Ο ρυθμός καθορίζεται από την εξέλιξη της φάσης και ανάλογα με την περίπτωση έχουμε απότομη επιτάχυνση ή επιβράδυνση και αλλαγές της φοράς και της διεύθυνσης του τρεξίματος. Η γενική αρχή όμως που διέπει τη μετατόπιση με τρέξιμο είναι να αποφεύγονται τα αλματώδη βήματα, ώστε να μπορεί ο παίκτης να έχει την δυνατότητα αλλαγής φοράς. Ειδικότερα κατά την κίνηση με πίσω βήματα (επιστροφή στην άμυνα), καλό είναι να εκτελούνται μικρά βήματα με τα χέρια λυγισμένα στο πλάι για τη διατήρηση καλής ισορροπίας, ενώ κατά την εκτέλεση προσποιήσεων τα γόνατα πρέπει να είναι λυγισμένα και το κέντρο βάρους του σώματος να βρίσκεται χαμηλά. ii. Αμυντικό γλίστρημα  Αμυντικό γλίστρημα ονομάζεται η μετατόπιση του αμυντικού προκειμένου να ελέγχει την κίνηση του επιθετικού, είτε αυτή γίνεται με την μπάλα είτε όχι. Επειδή ο αμυντικός έχει μειονέκτημα χρόνου σε σχέση με τον επιθετικό, ο οποίος αποφασίζει πρώτος την κίνηση που θα κάνει, πρέπει η κίνηση του να είναι γρήγορη και με καλή ισορροπία, και να καλύπτει μεγάλο χώρο.Από τη βασική αμυντική στάση η μετατόπιση γίνεται με πρώτο το δεξί πόδι, αν η κίνηση είναι  προς τα δεξιά,  και αντίστροφα, αν η κίνηση είναι προς τα αριστερά. Ο αμυντικός επιτίθεται συνεχώς στην μπάλα με το χέρι που είναι κοντύτερα σε αυτή και μόλις ο επιθετικός δεν έχει δικαίωμα  ντρίπλας πλησιάζει αμέσως περισσότερο, για να εμποδίσει τη μεταβίβαση ή το σουτ. Πίνακας κυριότερων στοιχείων Τρέξιμο Να αποφεύγονται τα μεγάλα αλματώδη βήματα Το κέντρο βάρους του σώματος να είναι κοντά στο έδαφος για την εκτέλεση των προσποιήσεων και των αλλαγών διεύθυνσης Στα πίσω βήματα τα χέρια να είναι κοντά στο σώμα και λυγισμένα στον αγκώνα, και τα βήματα να είναι μικρά. Αμυντικό γλίστρημα Τα πόδια να είναι σε διάσταση και πάντα το άνοιγμά τους να μην έχει μεγάλη διαφορά από το αντίστοιχο των ώμων. Οι φτέρνες να μην έρχονται σε επαφή και να μη σταυρώνουν τα πόδια κατά την μετατόπιση, διότι ο αμυντικός θα χάσει την ισορροπία του. Το πόδι που είναι προς την διεύθυνση της κίνησης μετατοπίζεται πρώτο και το άλλο πόδι ακολουθεί. Αν ο αμυντικός χάσει την επαφή με τον επιτιθέμενο, μπορεί να τρέξει κανονικά μέχρι να βρεθεί και πάλι μπροστά του, και μετά να τον ακολουθήσει με αμυντικό γλίστρημα  (running defense). ΠΕΡΙΣΤΡΟΦΕΣ Συμφωνά με τους κανονισμούς, ο παίκτης έχει το δικαίωμα να κάνει ελιγμούς όταν είναι σταματημένος, κρατώντας το ένα του πόδι σταθερό. Οι στροφές αυτές που κάνει με άξονα το σταθερό πόδι, είναι σημαντικές για το ξεμαρκάρισμά του και αποτελούν αξιόλογη επιθετική κίνηση. Οι στροφές είναι δύο ειδών: α) η μετωπιαία και β) η ραχιαία.  Υπάρχει στη βιβλιογραφία και η αντίστροφη στροφή (reverse), η οποία όμως χρησιμοποιείται περισσότερο με ντρίπλα και ο μηχανισμός της είναι ίδιος με τη ραχιαία. Περιγραφή Μετωπιαία στροφή Μετωπιαία χαρακτηρίζεται η κίνηση που κάνει ο επιθετικός παίκτης, όταν η διεύθυνσή της έχει την ίδια φορά με αυτή που καθορίζει το πρόσωπο του παίκτη. Δηλαδή, όταν ο παίκτης εκτελέσει στροφή με κατεύθυνση προς τα εκεί που βλέπει, τη χαρακτηρίζουμε μετωπιαία. Ραχιαία στροφή Ραχιαία χαρακτηρίζεται η κίνηση του παίκτη που έχει φορά ίδια με αυτή που καθορίζει η πλάτη του παίκτη.  Πίνακας κυριότερων στοιχείων Μετωπιαία στροφή Συνήθως χρησιμοποιείται, όταν ο επιθετικός πιέζεται από το πλάι και κάνει τη στροφή προς τα εμπρός, προκειμένου να αποκτήσει πλεονέκτημα χώρου και να αποφύγει το press του αντιπάλου. Εκτελείται και όταν ο παίκτης παίζει με την πλάτη, και με τη στροφή θέλει να πλησιάσει πιο κοντά στο καλάθι. Γενικότερα, είναι μία στροφή που γίνεται με το εσωτερικό πόδι (αυτό που είναι πιο κοντά στο καλάθι) και μειώνει την απόσταση του επιθετικού με το καλάθι. Ραχιαία στροφή Χρησιμοποιείται, όταν ο επιθετικός πιέζεται κατά μέτωπο και εκτελεί  στροφή προς τα πίσω, προκειμένου να αποφύγει την πίεση και να δημιουργήσει χώρο ανάμεσα σε αυτόν και τον αμυντικό. Όταν ο παίκτης είναι με πλάτη στο καλάθι και ο αντίπαλος του έχει αποκλείσει τη δίοδο στη ρακέτα, εκτελεί τη ραχιαία στροφή, για να κάνει σουτ ή κίνηση  "fade away" σουτ. Γενικότερα είναι μία στροφή που αυξάνει την απόσταση του επιθετικού από τον αμυντικό και δημιουργεί χώρο ανάμεσά τους, για κίνηση ή σουτ                               ΣΤΑΜΑΤΗΜΑΤΑ Η πρώτη δυσκολία που θα συναντήσει ο αρχάριος παίκτης στην επαφή του με την μπάλα του μπάσκετ θα είναι να συγχρονίσει τις κινήσεις του σώματός του με αυτή. Το σταμάτημα, όσο απλό και αν φαίνεται, είναι μία από τις βασικότερες παραμέτρους που καθορίζουν το αποτέλεσμα της επιθετικής ενέργειας. Ο παίκτης  πρέπει να έχει την ικανότητα να σταματάει την στιγμή που θέλει, χωρίς να χάνει την επαφή του με την μπάλα και την ισορροπία του. Σύμφωνα με τους κανονισμούς το σταμάτημα, για να θεωρηθεί αποτελεσματικό,  πρέπει να είναι ακαριαίο και σταθερό. Γίνεται με δύο τρόπους:   α) το σταμάτημα με άλμα (jump stop)  και   β) το σταμάτημα με βηματισμό (stride stop). Περιγραφή i. Το σταμάτημα με άλμα Στην εκτέλεση αυτής της κίνησης ο παίκτης, προκειμένου να σταματήσει, κάνει ένα μικρό άλμα και προσγειώνεται ταυτόχρονα και με τα δύο πέλματα παράλληλα μεταξύ τους. Τα γόνατα είναι ελαφρώς λυγισμένα και τα πόδια ανοικτά στο πλάτος των ώμων, για να δημιουργεί, με αυτό τον τρόπο, μια καλή βάση στήριξης. ii. Το σταμάτημα με βήμα Η διαφορά αυτής της κίνησης με την προηγούμενη έγκειται στο γεγονός ότι το σταμάτημα γίνεται σε δύο χρόνους. Αρχικά, το προπορευόμενο πόδι έρχεται σε επαφή με το έδαφος σταθερά, είναι λυγισμένο και δέχεται το βάρος του σώματος. Στη συνέχεια, το δεύτερο πόδι έρχεται εμπρός, για να εξασφαλίσει την ισορροπία και να ακινητοποιήσει το σώμα. Πίνακας κυριότερων στοιχείων Σταμάτημα με άλμα Η προσγείωση γίνεται με τα δύο πόδια ταυτόχρονα και πρώτα έρχονται σε επαφή με το έδαφος οι φτέρνες και στο τέλος της κίνησης οι μύτες. Το σταμάτημα αυτό δε δεσμεύει τον παίκτη με συγκεκριμένο πόδι ως σταθερό ("pivot") και μπορεί να συνεχίσει την κίνησή του με όποιο πόδι θέλει. Είναι δυναμική κίνηση και απαιτεί δυνατά πόδια, είναι δύσκολο να εκτελεστεί από αρχάριους χωρίς απώλεια ισορροπίας. Το σταμάτημα με βηματισμό Γίνεται σε δύο επαφές με το έδαφος και είναι πιο προοδευτικό σε σχέση με το jump stop. Είναι πιο φυσιολογική κίνηση και αφομοιώνεται ευκολότερα από αρχάριους παίκτες. Κατά την κίνηση αυτή, το πόδι που έρχεται πρώτο σε επαφή με το έδαφος θεωρείται σταθερό ("pivot"). Αλλαγές διεύθυνσης Ο παίκτης στην προσπάθεια του να αποκτήσει πλεονέκτημα χώρου και ταχύτητας στο παιχνίδι, χρησιμοποιεί συχνά τις αλλαγές στη διεύθυνση του τρεξίματος, προκειμένου να κάνει τον αμυντικό του να χάσει προσωρινά την ισορροπία του και να τον περάσει. Περιγραφή Κατά την αλλαγή διεύθυνσης ο παίκτης εκτελεί έναν κανονικό διασκελισμό προς την κατεύθυνση που κινείται, κατόπιν κάνει ένα μικρό βήμα  3 /4    και αλλάζει αποφασιστικά φορά με ένα μεγάλο βήμα προς την νέα διεύθυνση που έχει επιλέξει. Είναι μια κίνηση καθαρά επιθετική και η επιτυχία της εξαρτάται κυρίως από τη διατήρηση της ταχύτητας και της ισορροπίας του παίκτη κατά την αλλαγή. Πίνακας κυριότερων στοιχείων Το τρέξιμο πριν την αλλαγή πρέπει να είναι φυσικό, χωρίς να προδίδει την πρόθεση του παίκτη. Το πρώτο βήμα της προσποίησης να είναι 3 /4  και προς την κατεύθυνση που κινείται, ενώ το δεύτερο αποφασιστικό και μεγάλο προς τη νέα διεύθυνση. Το βάρος μετατοπίζεται κατά την αλλαγή από το πρώτο πόδι στο δεύτερο. Η επιτυχία της  αλλαγής είναι να γίνει αυτή η κίνηση χωρίς απώλεια ισορροπίας. Μετά το δεύτερο βήμα πρέπει να επιταχύνει ο παίκτης, ώστε να διατηρήσει το πλεονέκτημα της προσποίησης. Η κίνηση πρέπει να γίνεται σε ευθείες γραμμές και όχι με καμπύλες. ΑΛΜΑΤΑ Η αλτική ικανότητα και επιδεξιότητα των παικτών παίζει σπουδαίο ρόλο στην αποτελεσματικότητα μιας ομάδας. Πρέπει να δίνεται μεγάλη έμφαση στην αύξηση της αλτικής ικανότητας των παικτών, αλλά και της αντοχής τους σε συνεχόμενα άλματα. Πρωταρχικό ρόλο παίζουν η βασική στάση, η εκρηκτικότητα, ο συγχρονισμός και ο έλεγχος του σώματος κατά την προσγείωση. Αυτά τα στοιχεία δίνουν στον παίκτη τη δυνατότητα για καινούριο άλμα ή γρήγορη κίνηση προς κάθε κατεύθυνση. Ανάλογα με τις περιστάσεις σε έναν αγώνα, κάποιος παίκτης χρησιμοποιεί τα άλματα με τα δύο πόδια ή τα άλματα με το ένα πόδι. Περιγραφή i. Άλματα με τα δύο πόδια Τα άλματα με τα δύο πόδια χρησιμοποιούνται κυρίως για  rebound  αλλά και jump shot. Ειδικότερα, χρησιμοποιούνται σε περιπτώσεις rebound κοντά στο καλάθι, για δυναμικές διεισδύσεις στη ρακέτα και προσπάθειες για κόψιμο. Ο παίκτης πατάει σωστά και γερά για να έχει μεγαλύτερη έκρηξη μέσω της επαφής των ποδιών του με το δάπεδο και, αν είναι δυνατό, να αντλήσει ενέργεια από την φόρα του και από τη δύναμη των χεριών, για να απογειωθεί. Στις περιπτώσεις που δεν έχει χώρο ή χρόνο, τα χέρια παραμένουν ψηλά και ο παίκτης εκτελεί επαναλαμβανόμενα άλματα στηριζόμενος στην έκρηξη και τη δύναμη των ποδιών του. ii. Άλματα με το ένα πόδι Είναι τα άλματα που χρειάζονται διάδρομο, χώρο για βηματισμό και πάτημα στο ένα πόδι. Χρησιμοποιούνται κυρίως για lay up ή για μέγιστο άλμα σε ύψος προς το στεφάνι ή το ταμπλό. Εκτός από το μέγιστο ύψος, ένα άλμα αυτού του είδους δίνει τη δυνατότητα στον παίκτη να καλύπτει σε μήκος αρκετά εκατοστά. Είναι σημαντικό να ασκείται ο κάθε αθλητής, ώστε να πατάει το ίδιο καλά και με το δεξί και με το αριστερό πόδι. Πίνακας κυριότερων στοιχείων Οι παίκτες πρέπει: Να βρίσκονται στη βασική θέση με λυγισμένα γόνατα και να είναι έτοιμοι για άλμα και ελεγχόμενη προσγείωση. Να χρησιμοποιούν κατά το πάτημα την φόρα τους και την κίνηση των χεριών τους. Να είναι έτοιμοι μετά την προσγείωση για επόμενο άλμα. Να συγχρονίζουν το άλμα για rebound με την τροχιά της μπάλας. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ       Μετατοπίσεις 1. Τρέξιμο με αυξομειώσεις ταχύτητας. 2. Τρέξιμο μπροστά και πίσω. 3. Αμυντικό γλίστρημα από  βασική αμυντικά στάση.  4. Αμυντικό γλίστρημα προς συγκεκριμένη πορεία και κατεύθυνση. 5. Αμυντικό γλίστρημα προς την κατεύθυνση που θα υποδείξει ο προπονητής. 6. Αμυντικό γλίστρημα με αντίπαλο που θα ντριπλάρει ελεύθερα. 7. Εναλλαγή τρεξίματος και αμυντικού γλιστρήματος (running defense). Σταματήματα 1. Περπάτημα και σταμάτημα με βηματισμό. 2. Περπάτημα και σταμάτημα με άλμα. 3. Ελαφρό τροχάδην και εκτέλεση των δύο σταματημάτων  εναλλάξ σε προκαθορισμένα σημεία 4. Εκτέλεση των δύο σταματημάτων μετά από  ξαφνικό παράγγελμα του προπονητή. Στροφές 1. Από στάση ετοιμότητας μετωπιαίες στροφές προς όλες τις διευθύνσεις. 2. Από στάση ετοιμότητας ραχιαίες στροφές προς όλες τις διευθύνσεις. 3. Ελαφρό τροχάδην και σταμάτημα σε προκαθορισμένα σημεία και εκτέλεση στροφών. 4. Σταμάτημα  και προκαθορισμένη  στροφή μετά από ξαφνικό παράγγελμα του προπονητή. 5. Ακολουθώντας μια συγκεκριμένη πορεία μέσα στο γήπεδο (γωνίες γηπέδου) και εκτελώντας ποικιλία σταματημάτων και στροφών. Αλλαγές κατεύθυνσης 1.  Αλλαγή κατεύθυνσης  περπατώντας σε συγκεκριμένα σημεία. 2.  Αλλαγή κατεύθυνσης με ελαφρό τροχάδην σε προκαθορισμένα σημεία. 3. Αλλαγή κατεύθυνσης με τρέξιμο και μετά από παράγγελμα του προπονητή. ΠΗΓΗ: http://www.ellinogermaniki.gr/ep/tfl/gr/training-gr/1017.htm