Κινητική εξέλιξη και κινητικά πρότυπα
Γιώργος Σκόλιας, MSc
Πρώτο μέρος
O κινητικός έλεγχος είναι το σύνολο των διεργασιών που οργανώνουν και συντονίζουν τις φυσιολογικές κινήσεις ή το σύνθετο σύνολο νευρολογικών μηχανισμών που διέπουν τη στάση και την κίνηση.
Η ανάπτυξη και ωρίμανση του νευρικού συστήματος δεν μπορεί μόνη της να προσδιορίσει την πορεία εξέλιξης της κινητικής ανάπτυξης καθώς πολλοί άλλοι παράγοντες επηρεάζουν την κίνηση.
Μια από τις θεωρίες κινητικού ελέγχου ερμηνεύει την εκτέλεση της κίνησης με βάση τα κινητικά προγράμματα στο κεντρικό νευρικό σύστημα.
Το κινητικό πρόγραμμα είναι ένα σύνολο εντολών που κατασκευάζεται πριν αρχίσει η κινητική δραστηριότητα και αποστέλλεται στους μύες με τον κατάλληλο χρονισμό, έτσι ώστε να διεξαχθεί ολόκληρη η δραστηριότητα ακόμη και σε απουσία της περιφερικής επανατροφοδότησης.
Ο εγκέφαλος στηριζόμενος σε παλαιότερες εμπειρίες δημιουργεί τις σκόπιμες κινήσεις και στάσεις του σώματος με τη συνεχή επανάληψη να χρησιμοποιείται φυσιολογικά για να ρυθμίσει τις προγραμματισμένες κινήσεις και να επαναφέρει τις εντολές του προγράμματος, σχετικά με το πώς εκτελέστηκαν, έτσι ώστε να διορθώνονται τα λάθη.
Μερικά από αυτά τα προγράμματα είναι έμφυτα (βάδισμα, τρέξιμο) ενώ τα περισσότερα απαιτούν εκπαίδευση.
Ένα κινητικό πρότυπο για να ολοκληρωθεί πρέπει να υπάρχει σωστή συνεργασία μεταξύ νευρικού και μυϊκού συστήματος, (νευρομυϊκή συναρμογή) και συντονισμός άλλων κέντρων, όπως συντονισμός ματιού-χεριού και ματιού-ποδιού.
Η επιδέξια κινητική δραστηριότητα απαιτεί συνεργασία του ελέγχου στάσης, ισορροπίας, προσανατολισμού, έναρξης και ελέγχου της κίνησης, για τα οποία είναι ουσιώδης η φυσιολογικήιδιοδεκτικότητα.
Κάποιες αισθητικές λειτουργίες όπως ο συντονισμός ματιού-χεριού και ματιού-ποδιού, η επίγνωση του σώματος, η αμφίπλευρη αντίληψη, η μέτρηση της απόστασης, του χώρου και του χρόνου (κιναισθησία) και η αντίληψη της απαιτούμενης δύναμης για την εκτέλεση μιας κίνησης επηρεάζουν την κινητική ανάπτυξη και επηρεάζονται από αυτήν.
Ας προσπαθήσουμε να δούμε πως όλα τα παραπάνω μπορούν να αξιοποιηθούν στην προπόνηση και να φέρουν αποτελέσματα στη βελτίωση των κινητικών προγραμμάτων και την αθλητική αποτελεσματικότητα.
Ένας από τους σημαντικούς παράγοντες που μπορούν να βελτιώσουν τα κινητικά προγράμματα είναι η επανάληψη της κίνησης που θέλουμε να βελτιώσουμε. Ο παράγοντας επανάληψη αυτόματα δημιουργεί ένα σύνολο παραμέτρων που εάν δεν τους πάρουμε σοβαρά υπ’ όψιν μας τα αποτελέσματα μπορεί να είναι και τα αντίθετα από τα αναμενόμενα.
Πέρα από τις επαναλήψεις μας ενδιαφέρει η ηλικία του αθλητή, ο αριθμός των επαναλήψεων που μπορεί να φέρει αποτελέσματα, η συχνότητα των επαναλήψεων, η χρονική τοποθέτηση στην προπονητική μονάδα, εάν ο αθλητής συμμετέχει σε προπόνηση ή αγώνες που υποχρεωτικά χρησιμοποιεί το μέχρι τώρα κινητικό πρότυπο, το επίπεδο δύναμης, η ικανότητα στατικής και δυναμικής ισορροπίας και το επίπεδο κόπωσης του αθλητή.
Η συνέχεια στο δεύτερο μέρος
About STARENTZIS SAKIS
.jpg)
