Η ΜΥΪΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΣΤΗΝ ΑΣΚΗΣΗ

Κών/νος Δ. Λώλης

Π. Φάληρο, Αττικής, Greece

ΠΗΓΗ http://ptherapylolis.blogspot.com

Η μορφολογία του μυϊκού ιστού είναι μεταβλητή, δηλ. έχει την ικανότητα να αλλάξει.

Η μυϊκή μεταβλητότητα έχει 2 ξεχωριστές κατηγορίες:

ß                                             à

ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑ                ΑΤΡΟΦΙΑ

Απαιτούνται ποικίλα ερεθίσματα για να επηρεαστεί η μυϊκή μεταβλητότητα.

Η Αρχή των ΕΙΔΙΚΩΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΩΝ σε ΕΠΙΒΑΛΛΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ (ΕΠΕΑ) (SAID – specificadaptations to imposed demands) είναι ο προάγγελος

/πρόδρομος της υπερφόρτωσης, του ειδικού τύπου φόρτισης, και της αντιστρεψιμότητας, έννοιες που συνδέονται με την δύναμη και την αποκατάσταση μετά από ένα τραυματισμό. Εν

μέρει η αρχή ΕΠΕΑ καθορίζει τις ειδικές προσαρμογές και αλλαγές που συμβαίνουν ως απόκριση στις υψηλά εξειδικευμένες απαιτήσεις (FAULKNER 1986) .

Μετά από ένα τραυματισμό η επανεκπαίδευση του μυός βοηθάει  τον ασθενή να προσαρμοστεί και να προετοιμαστεί για να επιστρέψει στις λειτουργικές δραστηριότητες.

Ένα πρόγραμμα αύξησης της μυϊκής ισχύος πρέπει να κατευθύνεται σε ατομικό επίπεδο (κάθε ασθενής ) με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να επιτυγχάνει τους στόχους της αποθεραπείας. Σύμφωνα με τον  DELEE:

«Η λειτουργία αυξάνει με την χρήση; Λειτουργίες  που δεν χρησιμοποιούνται χάνονται. Η ένταση , η διάρκεια και η συχνότητα της δραστηριότητας, σχετίζονται με το λειτουργικό δυναμικό που αναπτύσσεται»

Τα ερεθίσματα που προκαλούν προσαρμοστικές αλλαγές στους σκελετικούς μύες περιγράφονται ως:

·        Συχνότητα

·        Ενταση

·        Διάρκεια

Οι ανθρώπινοι σκελετικοί μύες αντιδρούν και προσαρμόζονται σε αυτά τα ερεθίσματα, τα οποία χαρακτηρίζονται από την :

1.     φύση

2.     αναλογία (ποσοστό, βαθμό)

3.     μέγεθος

4.     διάρκεια των ερεθισμάτων

Σε ένα κλινικό περιβάλλον, τα ερεθίσματα προς τους σκελετικούς μύες είναι οι συνθήκες ή το πρόγραμμα αποκατάστασης. Τα προγράμματα αποκατάστασης βασίζονται σε συγκεκριμένες αρχές που οδηγούν στις αναγκαίες προσαρμοστικές αλλαγές οι οποίες με την σειρά τους επηρεάζουν την λειτουργία. Τα θεμέλια ενός προγράμματος αύξησης της δύναμης που χρησιμοποιείται στην φυσικοθεραπεία είναι οι :

Α. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΥΠΕΡΦΟΡΤΙΣΗΣ: Για να συμβεί μια επίδοση (απόδοση , επίτευγμα, προσπάθεια) και η μορφολογική αλλαγή, ένα ερέθισμα (φορτίο, τάση) θα πρέπει να υπερβεί την φυσιολογική λειτουργική δυνατότητα του μυός που ασκείται.

Β. ΑΡΧΗ ΤΟΥ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟΥ ΤΥΠΟΥ ΦΟΡΤΙΣΗΣ: Οι ειδικές και προβλέψιμες προσαρμογές που συμβαίνουν σ΄ έναν μύ ως απόκριση/ αντίδραση στην εξειδικευμένη άσκηση.

Γ. ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΡΕΨΙΜΟΤΗΤΑΣ: Οι προσαρμοστικές αλλαγές που συμβαίνουν ως αντίδραση σε μια εξειδικευμένη άσκηση είναι αντιστρέψιμες. Αν το ερέθισμα που χρησιμοποιείται για να εκμαιεύσει τις μορφολογικές αλλαγές παύσει , οι μορφολογικές αλλαγές επανέρχονται στο προ της άσκησης καθεστώς.

Γ ε ν ι κ ώ ς    οι:

Α. ΤΥΠΟΥ Ι (ΕΡΥΘΡΕΣ – ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΕΣ) μυϊκές ινες ανταποκρίνονται καλύτερα σε :

·        χαμηλής έντασης (τάση)

·        υψηλού όγκου (ποσότητα) (σετ κ΄ επαναλήψεων) ασκήσεις απ΄ότι η τύπου ΙΙ

Τέτοιου είδους ασκήσεις έχουν μεγάλη επαναληπτικότητα και περιλαμβάνουν  αθλητικές δραστηριότητες όπως ποδηλασία τρέξιμο, κολύμβηση και κωπηλασία κ.α.

Β. ΤΥΠΟΥ ΙΙ (ΛΕΥΚΕΣ – ΓΛΥΚΟΛΥΤΙΚΕΣ – ΤΑΧΕΙΑΣ ΣΥΣΤ.) ανταποκρίνονται καλύτερα σε:

·        υψηλού φορτίου (έντασης)

·        χαμηλού όγκου (πρωτόκολλα άσκησης)

Σ ΄ένα πρόγραμμα αύξησης της μυϊκής ισχύος μια επιθυμητή και προβλέψιμη μορφολογική αλλαγή που συμβαίνει είναι η :

ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑ = η αντισταθμιστική αύξηση του μεγέθους μιας μυϊκής ίνας που συμβαίνει ως αποτέλεσμα της αύξησης της σύνθεσης των συσταλτών πρωτεϊνών ακτίνης κ΄μυοσίνης.

Οι τύπου ΙΙ μυϊκές ίνες υπερτροφούν πιο εύκολα απ΄ότι αυτές του τύπου Ι

Ένα άλλο μορφολογικό φαινόμενο που παρουσιάζεται ως αντίδραση στα υψηλής έντασης προγράμματα δύναμης είναι ηΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑ ( η ανάπτυξη νέων μυϊκών ινών) ή ο κατά μήκος διαχωρισμός των μυϊκών ινών.

Εχει αναφερθεί αύξηση 19% του συνολικού αριθμού των μυϊκών ινών σε μελέτες με ζώα (στα κάτω άκρο γάτας μετά από πρόγραμμα άρσης βαρών). Το φαινόμενο αυτό δεν έχει αποδειχθεί κόμη σε ανθρώπους.

Το φαινόμενο της ΥΠΕΡΤΡΟΦΙΑΣ είναι η δεσπόζουσα αλλαγή που λαμβάνει χώρα στους σκελετικούς μύες ως απόκριση σε ένα υψηλής έντασης πρόγραμμα αύξησης της μυϊκής ισχύος. Η σχετική συνεισφορά της ΥΠΕΡΠΛΑΣΙΑΣ (αν υπάρχει) δεν έχει ακόμη διευκρινιστεί. Η προκληθείσα υπερτροφία σ΄ έναν μυ που βρίσκεται υπό ανάρρωση μετά από ένα τραυματισμό είναι σπουδαίας σημασίας γιατί, η υπερτροφία σχετίζεται με την δυνατότητα παραγωγής μεγαλύτερης τάσης.

Σύμφωνα με τον Caplan (1988) η παθητική διάταση ενός εννευρωμένου μυός δημιουργεί τάση καθώς επίσης έχει ως αποτέλεσμα την υπερτροφία των ινών. Η αλλαγή αυτό στο μέγεθος της μυϊκής ίνας που συνδέεται με αυτή την υπερτροφία λόγω της διτασης είναι αποτέλεσμα της αύξησης της ανακύκλωσης πρωτεϊνών.