Προπόνηση ταχύτητας στην παιδική και εφηβική ηλικία

ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΙΚΗ ΚΑΙ ΕΦΗΒΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ
Έχοντας αναλύσει στα προηγούμενα άρθρα την δύναμη και την αντοχή η επόμενη κινητική ικανότητα που πρέπει να αναλυθεί είναι η ταχύτητα.Αποτελεί βασικότατο κομμάτι της αθλητικής ικανότητας και από πολλούς θεωρείτε το κρίσιμο κομβικό σημείο που ξεχωρίζει έναν αθλητή από έναν πολύ καλό αθλητή.Είναι επίσης η αθλητική ικανότητα που είναι απαραίτητο να καλλιεργηθεί και να αναπτυχθεί από πολύ μικρή ηλικία γιατί από βιολογικής πλευράς θεωρείτε ότι αν δεν αναπτυχθεί έγκαιρα μειώνονται παρά πολύ οι πιθανότητες να επιτευχθεί αργοτερα.Για αυτό το λόγο θα αναλύσουμε την προπονηση ταχύτητας στην παιδικοεφηβική ηλικία έχοντας πάντα στο μυαλό μας ότι η προπόνηση ταχύτητας γίνεται σε όλες τις ηλικίες και καθ`ολη την διάρκεια της αγωνιστικης περιοδου(αναλυτικά στον ετήσιο προγραματισμό προπόνησης σε επόμενο άρθρο).

Ταχύτητα είναι η κινητική ικανότητα του ατόμου να εκτελεί κυκλικές ή άκυκλες κινήσεις αντιδρώντας σε ένα ερέθισμα όσο πιο γρήγορα μπορεί στην μονάδα του χρόνου.

ΒΑΣΙΚΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ:
Α)Ταχύτητα αντίδρασης
Είναι η ικανότητα να αντιδρά κανείς στον μικρότερο δυνατό χρόνο σε ένα ερέθισμα

Β)Ταχύτητα ενέργειας (άκυκλη ταχύτητα)
Είναι η ικανότητα εκτέλεσης κινήσεων που γίνονται μια φορά με παρά πολύ υψηλή ταχύτητα και μηδενική ή πολύ μικρή εξωτερική αντίσταση(άλμα και κάρφωμα)
Γ)Ταχύτητα συχνότητας (κυκλική ταχύτητα)
Είναι η ικανότητα εκτέλεσης επαναλαμβανόμενων και ίδιων κινήσεων με παρά πολύ υψηλή ταχύτητα(skipping,sprint 10 μέτρων)

ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ
Α)Ταχυδύναμη
Β)Αντοχή στην ταχυδύναμη
Γ)Αντοχή στην ταχύτητα

ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΠΙΤΕΥΞΗΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ
Α)Μέγιστη ταχύτητα εκτέλεσης στην προπόνηση
Β)Εκμάθηση τεχνικής και αυτοματοποίηση της
Γ)Ανάπτυξη δύναμης
Δ)Ανάπτυξη νευρομυϊκής συναρμογής
Ε)Ποικιλία στις ασκήσεις
Στ)Ελαστικότητα μυός
Η)Προγραμματισμένη προπόνηση είτε στην προπονητική μονάδα είτε στον μικρόκυκλο(εβδομαδιαίο πρόγραμμα προπόνησης) με επαρκή αποκατάσταση(48 τουλάχιστον ώρες)

Πρέπει να ξεκαθαριστεί ότι είναι πολύ βασικό να προηγηθεί η σωστή εκμάθηση της τεχνικής του τρεξίματος(ώμοι,ισχία,γόνατα,ποδοκνημικές σχηματίζουν ευθεία γραμμή κατά την φάση ώθησης-το κεφάλι ψηλά και το βλέμμα μπροστά-η κίνηση του χεριού γίνεται από τους ωμούς που είναι χαλαροί-το πόδι είναι σε πλήρη έκταση καθώς φεύγει από το έδαφος και στην φάση που το γόνατο φτάνει μπροστά ο μηρός είναι παράλληλος με το έδαφος).Είναι απαραίτητο να προηγηθούν πολλές προασκήσεις(skipping χαμηλό.skipping ψηλο,χοπλες τρέξιμο με αναπηδήσεις και αλλαγές,φτερνισμοί,πλάγια σταυρωτά βήματα «carioca»,οριζόντιες και κάθετες αλτικές,αλτικές κουτσό,διπλού ρυθμού κ.τ.λ)

ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ

ΓΕΝΙΚΑ:
Ταχύτητα αντίδρασης Ανάπτυξη ταχύτητας Μέγιστη ταχύτητα
Απόσταση 0-5 μ 5-20 μ 20-40 μ
Ένταση 100% 100% 100%
Επαναλήψεις 8-10 6-8 4-6
Σετ 4-6 3-5 2-3
Διάλλειμα επαναλήψεων Πλήρες

Πλήρες
Διάλλειμα σετ 2`-3` 3-5` 5-8`



6-10 ετών:
Στην ηλικια αυτή τελειοποιείται η συνέργεια χεριών-ποδιών και αυτό επιδρά σημαντικά στην εκμάθηση της τεχνικής της ταχύτητας.Οι αποστάσεις των ασκήσεων δεν ξεπερνούν τα 15 μέτρα ενώ σημαντικό ρόλο και σχεδόν αποκλειστικό παίζουν τα διαγωνιστικά παιχνίδια(σκυταλοδρομίες)μέσω των οποίων διδάσκεται η σωστή τεχνική του τρεξίματος.



10-12 ετών:
Θεωρείται η βασική ηλικία τελειοποίησης της τεχνικής και η ηλικία που σε προπονημένα άτομα που δουλεύουν την ταχύτητα 2 φορές την εβδομάδα παρατηρείται μια σημαντική βελτίωση της απόδοσης των παραμέτρων της.Η απόσταση των ασκήσεων φτάνει μεχρι τα 30 μέτρα,τα διαγωνιστικά παιχνίδια συνεχίζονται πιο στοχευόμενα ενώ αρχίζουμε να δουλεύουμε και την ταχύτητα αντίδρασης.Μπαίνουν και ασκήσεις με μπάλα πάντα όμως στο πλαίσιο ότι δουλεύουμε την ταχύτητα άρα οι επισημάνσεις,οι παρατηρήσεις και οι διορθώσεις μας θα αφορούν την συγκεκριμένη δεξιότητα.



12-14 ετών:
Στην ηλικια αυτή μιλάμε πια για εξειδικευμένη προπόνηση ταχύτητας και ταχύτητας αντίδρασης, που φτάνει σχεδόν σε επίπεδα ενηλίκων, κυρίως με εκκινήσεις από διάφορες θέσεις με ή χωρίς εξωτερικά ερεθίσματα.Η ένταση φτάνει πια το 100% ενώ αρχίζουμε και δουλεύουμε συγκεκριμένες κινήσεις και κομμάτια του αθλήματος με ταχύτητα αγώνα.Αρχίζουμε να δίνουμε ολο και μεγαλύτερη έμφαση στην άκυκλη ταχύτητα



14-16 ετών:
Βασικό ρόλο και μεγάλο κομμάτι της προπόνησης ταχύτητας πρέπει να έχουν πια οι ασκήσεις με μπάλα χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν πρέπει να δουλεύουμε και προπονητικές μορφές χωρίς μπάλα για διατήρηση και βελτίωση της απόδοσης των παραμέτρων της ταχύτητας.Οποιαδήποτε μορφή προπόνησης ταχύτητας δουλεύεται σε μέγιστη ένταση.



Πρέπει να γίνει για άλλη μια φορά κατανοητό ότι η πρόπονηση φυσικής κατάστασης ενός αθλητή πρέπει να αρχίσει από την μικρή ηλικία και οι δεξιότητες να μαθαίνονται,να αναπτύσσονται και να διορθώνονται τα λάθη από νωρίς.



Μαυράκης Κωνσταντίνος
Καθηγητης Φυσικής Αγωγής

ΠΗΓΗ http://northbasket.gr