Η επιστροφή των προπονητών

ΤΟΥ ΜΑΝΟΥΣΕΛΗ ΜΑΝΟΥ
Νόμος: Οι πρωταγωνιστές ενός αγώνα είναι οι αθλητές.! Οι καλλιτέχνες με την μπάλα ξεδιπλώνουν στον αγωνιστικό χώρο το ταλέντο τους, καθηλώνουν το φιλοθεάμον κοινό με την ενέργεια που εκλύουν στην ατμόσφαιρα και κάνουν εκείνο που πληρώνει εισιτήριο, τον τηλεθεατή να μένει καρφωμένος στην θέση του δύο ώρες, με την καρδιά του να κτυπάει δυνατά, ενίοτε και τα μάτια του να δακρύζουν…

Το κακό με το ποδόσφαιρο και το μπάσκετ είναι πως 22 (ή, αντίστοιχα δέκα) μαντράχαλοι κυνηγάνε μία μπάλα! Κάποιος πρέπει να τους πει τι να κάνουν για να μην τρακάρει ο ένας με τον άλλον, για να ξέρουν ποιος είναι μπροστά και ποιος πίσω, για να ξέρουν τι ώρα έχουν ραντεβού και γενικώς ποιος θα κάνει τι. Αυτός ο κάποιος λέγεται προπονητής. Στην Ελλάδα, με πρωτεργάτη τον Σωκράτη Κόκκαλη, ο τύπος που κάθεται στην άκρη του πάγκου έχει απαξιωθεί, αλλά – ειδικά τώρα που τέλειωσαν τα λεφτά- επειδή καμία στρέβλωση της αλήθειας δεν κρατάει για πάντα, έρχεται η ώρα που τα πράγματα θα μπουν στην θέση τους. Οι προπονητές επιστρέφουν…
Οσο πιο μεγάλη είναι μια ομάδα, όσο περισσότερους καλούς παίκτες έχει, όσο πιο ακριβά είναι τα συμβόλαια που υπογράφει ο ιδιοκτήτης, τόσο πιο σημαντικός είναι ο ρόλος του προπονητή, του ηγέτη που θα αναλάβει να οδηγήσει το καράβι στον προορισμό του. Και ναι: Η διαχείριση των σταρ είναι το μεγαλύτερο θέμα που έχει να λύσει ο κάθε προπονητής επαγγελματικής ομάδας.

Η δουλειά του προπονητή σε μια επαγγελματική ομάδα που διεκδικεί τίτλους είναι ανάλογη με
τον ρόλο του στρατηγού σε καιρό πολέμου. Είναι, άλλωστε γνωστό ότι οι κυρίαρχες θεωρίες της ηγεσίας στα σπορ ξεκίνησαν από παρατηρήσεις στο στρατιωτικό περιβάλλον. Στον στρατό, λοιπόν, οι αποφάσεις λαμβάνονται από έναν, τον αρχηγό! Δεν υπάρχει χρόνος και χώρος, για να γίνει ψηφοφορία. Ο ρόλος του πρωθυπουργού και του υπουργού ενόπλων δυνάμεων τελείωσε όταν ανακοίνωσαν την επιλογή του στρατηγού.

Ο προπονητής πρέπει να πάρει αποφάσεις πριν τον αγώνα. Πρέπει να κάνει προσαρμογές κατά την διάρκεια του παιχνιδιού! Χρειάζεται plan και plan b, πολλές φορές και plan c. Γι’ αυτό δεν πρέπει να επιτρέπει σε κανέναν να εμπλέκεται στην δουλειά του, ακόμη και αν αυτός έχει την δύναμη να τον απολύσει. Οι αρχές είναι ο μόνος σύμμαχος του κόουτς στις δύσκολες στιγμές. Κι αν σε τελική ανάλυση αποτύχει και χάσει την δουλειά του, τουλάχιστον θα φύγει για τα δικά του λάθη…

Ο ηγέτης μιας ομάδας πρέπει να χρησιμοποιήσει και καρότο και μαστίγιο. Να πει μπράβο, αλλά να μπορεί και να πει «όχι»! Κι επειδή θα διαχειριστεί αθλητές που κερδίζουν εκατομμύρια (δεν αποτελεί είδηση ότι οι σταρ παίρνουν πολύ περισσότερα χρήματα από τον κόουτς) για να τους βάλει στην ίδια σελίδα και να τους οδηγήσει στην ίδια κατεύθυνση πρέπει να κάνει δέκα συγκεκριμένα βήματα:

• Να δημιουργήσει ένα θετικό περιβάλλον, όπου κάθε αθλητής, μπορεί να αναπτυχθεί στο μέγιστο. Αν όλη η ομάδα είναι με τον κόουτς και ο σούπερ σταρ θα ακολουθήσει γιατί δεν θα μπορεί να κάνει αλλιώς. Το θετικό περιβάλλον δημιουργείται μόνο όταν υπάρχει δικαιοσύνη! Ο κόουτς που θα επιτρέψει στην βεντέτα να παραβαίνει τους κανόνες χωρίς να τιμωρείται γι’ αυτό, είναι θέμα χρόνου να αποτύχει.

• Να πείσει για την ορθότητα των απόψεων του (και όχι να τις επιβάλλει επειδή είναι το αφεντικό). Να ακούσει τι έχει να πει ο αθλητής. Να επιχειρηματολογήσει, να διαπραγματευτεί, να παρηγορήσει, να δώσει κουράγιο, να εμπνεύσει… Ο σταρ που δεν νιώθει ότι ο προπονητής τον βλέπει ανταγωνιστικά, είναι ήρεμος και δεν χρειάζεται να αποδείξει σε κανέναν πόσο σπουδαίος είναι…

• Να βάλει τα όρια και τους κανόνες που θα διέπουν την λειτουργία του συνόλου. Κανένας παίκτης, όσο σπουδαίος και αν είναι, όσα λεφτά και αν παίρνει δεν αποτελεί εξαίρεση. Αν αργήσει η βεντέτα της ομάδας στην προπόνηση και ο κόουτς τον πάει πάσο -όλως τυχαίως- θα καθυστερήσουν τουλάχιστον πέντε…

• Να δίνει πρώτος το καλό παράδειγμα στους παίκτες. Όταν ο κόουτς είναι συνεπής, όταν είναι αφοσιωμένος στο στόχο, όταν σέβεται κάθε μέλος της ομάδας, όταν έχει αυτοπεποίθηση, όταν δεν χάνει τον έλεγχο στην πρώτη δυσκολία, όταν μένει πιστός στο πλάνο που έχει διδάξει στην προπόνηση, τότε έχει κάθε δικαίωμα να απαιτεί από όλους να κάνουν το ίδιο. Όταν εκείνος λειτουργεί με τον τρόπο που διδάσκει μπορεί (και πρέπει) να φωνάξει τους καλύτερους παίκτες στο γραφείο του και να τους ζητήσει να κάνουν το ίδιο, διότι η επιτυχία της ομάδας εξαρτάται από το αν θα καθοδηγήσουν τους συμπαίκτες τους.

• Να δημιουργεί ομαδικό πνεύμα και να το διαχέει σε κάθε εκδήλωση του γκρουπ. Να ξεκαθαρίσει ότι καμιά ατομική διάκριση δεν έχει σημασία αν δεν κερδίζει η ομάδα, τονίζει ότι κάθε ατομική επιτυχία μπορεί να έρθει μόνο αν προηγηθεί η ομαδική επιτυχία! Η διαφορά του σούπερ σταρ από τον μέτριο παίκτη είναι ότι καλύτερος αθλητής θα εκτελέσει στην εντέλεια τον ρόλο που θα του αναθέσει ο προπονητής και με τον τρόπο του θα υποχρεώσει όλους τους άλλους να ανέβουν στο δικό του επίπεδο!

• Να φροντίσει για την συνοχή της ομάδας. Πάνω στον αγωνιστικό χώρο οι παίκτες πρέπει να μοιάζουν με σφιγμένη γροθιά, όλοι μαζί κινούνται για να πετύχουν τον κοινό στόχο. Οι αθλητές στο υψηλό επίπεδο δεν είναι απαραίτητο να είναι φίλοι για να αποδώσουν, πρέπει όμως να έχουν συνοχή σαν αγωνιστικό σύνολο, να ξέρουν τους ρόλους τους και την αποστολή τους, να αποδέχονται την δουλειά που τους αναθέτει ο προπονητή τους. Οι σταρ πρέπει να έχουν και σε αυτό το θέμα παραδειγματική συμπεριφορά.

• Να μην ενδώσει σε οποιαδήποτε προσπάθεια των πιο ταλαντούχων και καλοπληρωμένων παικτών να έχουν ιδιαίτερη μεταχείριση, όχι μόνο από τον ίδιο, αλλά και από την διοίκηση! Αν συμβεί κάτι τέτοιο τότε η ομάδα θα κινδυνεύσει με διάλυση σε ελάχιστο χρόνο.

• Να μην ξεχνούν ότι κανένας αθλητής, όσο ταλέντο και αν έχει, όσο μεγάλη προσωπικότητα και αν διαθέτει δεν μπορεί να κερδίσει ένα αγώνα και πολύ περισσότερο μια σειρά παιχνιδιών δίχως την συμπαράσταση των συμπαικτών του και της ομάδας γενικότερα. Ο κόουτς πρέπει να φροντίσει, ώστε οι «βεντέτες» να δείχνουν στους υπόλοιπους ότι τους υπολογίζουν και να τους δίνουν να καταλάβουν τι πρέπει να κάνουν για να είναι χρήσιμοι στην ομάδα

• Να βγάλει προς τα έξω την εικόνα που θέλει να έχει η ομάδα του μέσω των ΜΜΕ. Ο κόουτς θα μιλήσει και θα εξάρει τους παίκτες που έκαναν την βρώμικη δουλειά στον αγώνα, εκείνους που δούλεψαν μόνο στην προπόνηση για να προετοιμαστούν οι βασικοί. Οι σταρ θα μιλήσουν στα μέσα όταν θα είναι έτοιμοι να αποθεώσουν το εμείς και να υποβαθμίσουν το εγώ. Κι αυτό θα γίνει όταν ο τεχνικός τους εκπαιδεύσει κατάλληλα με προσωπική κουβέντα…

• Τελικά, το να είσαι προπονητής σε οποιοδήποτε επίπεδο, δεν σημαίνει μόνο να έχεις τεχνικές γνώσεις ή να σχεδιάζεις σωστά το πλάνο του αγώνα, αλλά το να είσαι τέτοια προσωπικότητα που να νοιάζεσαι αληθινά για τους παίκτες σου, να πολεμάς και να θέλεις το καλύτερο για αυτούς. Στον κανόνα περιλαμβάνονται οι πάντες, από τον πιο μικρό ως τον μεγαλύτερο παίκτη, από το πιο ασήμαντο συμβόλαιο, ως εκείνον που βγάζει μια περιουσία κάθε μήνα.
Οι (μεγάλοι) αθλητές (τα μικρά παιδιά και οι γυναίκες) μοιάζουν σαν τα αέρια. Παίρνουν όσο χώρο τους δίνεις! Οταν οι ποδοσφαιριστές της Ρεάλ, επικαλούμενοι το καθεστώς που επικρατεί στην Μπαρτσελόνα , ζήτησαν από τον Μουρίνιο να μην μένουν στο ξενοδοχείο την παραμονή των εντός έδρας αγώνων, τους απάντησε «Αποκλείεται. Η γυναίκα μου δεν με αφήνει να κοιμάμαι σπίτι την παραμονή των αγώνων»!.

Υπάρχει και η άλλη φιλοσοφία, αυτή που είχε ο Φιλ Τζάκσον με τα 11 πρωταθλήματα στο ΝΒΑ: Όταν συμφώνησε να πάρουν οι Μπουλς τον Ρόντμαν , δεν νοιάστηκε για το πως έβαφε τα μαλλιά του και το αν …πουλούσε τρέλα. Ο θρύλος λέει ότι ο Ντένις χρειάστηκε περίπου ένα μήνα για να ανοίξει το στόμα του στα αποδυτήρια των Μπουλς. Και στο πρώτο φιλικό παιχνίδι που έπαιξε σαν παίκτης του Σικάγο χρειάστηκε περίπου πέντε λεπτά για να «φάει» τεχνική ποινή. Η αντίδραση του Φιλ Τζάκσον ήταν να βάλει τα γέλια. Είπε ότι αντέδρασε με αυτόν τον τρόπο διότι ο Ρόντμαν του θύμιζε τον εαυτό του… Το αποτέλεσμα εκείνης της κίνησης ήταν να προσθέσουν οι Μπουλς το κομμάτι του παζλ που τους έλειπε για να κατακτήσουν τρία πρωταθλήματα από το 1996 ως το 1998!

Η διαχείριση των σταρ δεν έχει να κάνει τόσο με τους κανόνες που βάζει ο κάθε προπονητής, αλλά με τον τρόπο που τους υποστηρίζει και την προσωπικότητα που κουβαλάει. Αν ο ηγέτης εμπνέει τον σεβασμό, τότε ο παίκτης θα κάνει εκείνο που πρέπει. Τότε και ο κόσμος θα τον σεβαστεί. Όπως συμβαίνει με τον Ομπράντοβιτς στον Παναθηναϊκό…
ΠΗΓΗ http://theinsiders.gr