Αντοχή:θεωρία και έννοιες
Του Κώστα Μαυράκη
Το σημερινό θέμα που θα αναλύσουμε αφορά την αντοχή.Θεωρώ ίσως ότι μιλάμε για το πιο δύσκολο,περίπλοκο και άγνωστο κομμάτι της φυσικής κατάστασης ενός αθλητή που όμως έχει τόσο άμεση σχέση και καθορίζει σε τεράστιο βαθμό την εξέλιξη και το αποτέλεσμα ενός αγώνα.Είναι επίσης θεωρώ το κομμάτι της προπονητικης διαδικασίας που πρέπει να υπάρχει άμεση και συνεχής συνεργασία του προπονητικο team καθόλη την διάρκεια της χρονιάς.
Πριν προχωρήσουμε στην ανάλυση της αντοχής σε θεωρητικό επίπεδο(θα ακολουθήσουν άρθρα που θα αφορούν τον ετήσιο σχεδιασμό της προπονησης στην πρακτική της μορφή)ίσως είναι καλό να ξεκαθαρίσουμε από τώρα ότι λέγοντας αντοχή να βγάλουμε από το μυαλό μας την εικόνα 15 ατόμων 7.00 η ώρα το πρωί να τρέχουν γύρω σε ένα γήπεδο ποδοσφαίρου γιατί αν μείνουμε μόνο σε αυτό καμία μα καμία χρησιμότητα δεν θα έχει αυτό το τρέξιμο τον μήνα Μάρτιο όταν θα πρέπει σε έναν αγώνα ο προπονητής να βάλει ένα παίκτη που έχει παίξει 39` να παίξει άλλο 1`(ειδική αντοχή),να χαμηλώσει για να παίξει την τελευταία άμυνα του αγώνα(αντοχή στην δύναμη),να τρέξει να προλάβει τον παίκτη που έφυγε αιφνιδιασμό(αντοχή στην ταχύτητα) και να πηδήξει για να κόψει το τελευταίο σουτ του αγώνα(αντοχή στην ταχυδυναμη).
Πιστεύω ότι επειδή η θεωρητική ανάλυση της αντοχής περιέχει όρους και έννοιες τουλάχιστον δυσκατανοητες και στην τελική καθόλου πρακτικά χρήσιμες για ένα τέτοιο άρθρο θα τολμήσω να αναφέρω με όσο το δυνατόν πιο απλά λόγια κάποια πράγματα και όσα πιστεύω ότι είναι απαραίτητα με κίνδυνο να μην είναι ένα πλήρες άρθρο όσον αφορά τον όρο αντοχή αλλά να είναι χρήσιμο και κατανοητό.
Αντοχή είναι η ικανότητα του αθλητή να αντιστέκεται στην κόπωση που προέρχεται από συνεχόμενες η επαναλαμβανόμενες επιβαρύνσεις και η ικανότητα της όσο το δυνατόν πιο γρήγορης ανάληψης μετά τις επιβαρύνσεις αυτές.
ΜΟΡΦΕΣ ΑΝΤΟΧΗΣ
1) Σε σχέση με την παραγωγή ενέργειας
α)Αερόβια αντοχή
1)μικρού χρόνου(3-10`)
2)μεσαίου χρόνου(10-30`)
3)μακρού χρόνου(30`+)
Στην αερόβια αντοχή επαρκεί η η πρόσφορα οξυγόνου για τις οξειδωτικές καύσεις .Αναπτύσσεται από την ηλικία των 10 χρόνων και είναι βασικό να γίνεται προπονηση αερόβιας αντοχής στην προεφηβική και εφηβική ηλικία
β)Αναερόβια αντοχή
1)μικρού χρόνου(10“-20“)
2)μεσαίου χρόνου(20“-1`)
3)μακρού χρόνου(1`-2`)
Στην αναερόβια αντοχή δεν επαρκεί η πρόσφορα οξυγόνου για τις καύσεις και σημαντικό ρόλο παίζουν μεταβολικές διαδικασίες χωρίς συμμετοχή οξυγόνου.Αναπτύσσεται από την ηλικία των 13 χρόνων και παίζει κυρίαρχο ρόλο στο άθλημα του μπάσκετ.
2) Ως σύνθετη μορφή με άλλες κινητικές ικανότητες
α)Αντοχή στην δύναμη
Η ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρόνο την παραγωγή της δυναμης
β)Αντοχή στην ταχύτητα
Η ικανότητα του οργανισμού να διατηρεί την μέγιστη ταχύτητα όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρόνο και να καθυστερεί την πτώση της
γ)Αντοχή στην ταχυδύναμη
Η ικανότητα της αντοχής σε επαναλαμβανόμενες ταχυδυναμικές κινήσεις μέγιστης έντασης
3) Ως προς τους προπονητικούς στόχους
α) Βασική αντοχή
Αφορά την ικανότητα αντίστασης στην κούραση σε γενικό επίπεδο και αρχικό σταδιο.Αναπτυσσεται ακόμα και με διαφορετικές από το συγκεκριμένο άθλημα δραστηριότητες (κολύμπι,ποδήλατο,τρέξιμο σε στίβο).Αποτελεί την βάση για την εξάσκηση των υπολοίπων ικανοτήτων της φυσικής κατάστασης
β)Ειδική αντοχή
Αφορά την ικανότητα του οργανισμού να αντιστέκεται στην ειδική κούραση που προκαλεί το κάθε άθλημα με βάση τα δεδομένα,τις απαιτήσεις και τις αγωνιστικές προσαρμογές που χρειάζονται σε όλη την διάρκεια ενός αγώνα.
γ)Άκυκλη αντοχή
Αφορά την ικανότητα αντοχής σε συνεχή μη ρυθμική εναλλαγή έντασης (φάση έντονης επιβάρυνσης που ακολουθεί φάση σχετικής ανάπαυσης)
ΜΕΘΟΔΟΙ ΠΡΟΠΟΝΗΣΗΣ ΑΝΤΟΧΗΣ
Α)Μέθοδος διάρκειας
Τα προπονητικά αποτελέσματα επιτυγχάνονται μέσω της μεγάλης διάρκειας της επιβάρυνσης
α)Συνεχόμενη μέθοδος σταθερής έντασης
β)Εναλασσόμενη ένταση(αλλαγές ρυθμού σε ένα ορισμένο εύρος έντασης )
γ)fartlek(Απρογραμμάτιστη αλλαγή έντασης από την χαμηλότερη μεχρι την μέγιστη)
Β)Interval(Διαλλειματική μέθοδος)
Τα προπονητικά αποτελέσματα επιτυγχάνονται μέσω της σχεδιασμένης εναλλαγής επιβάρυνσης-αποκατάστασης (αμειβόμενο διάλειμμα:οι σφυγμοί δεν πέφτουν κάτω από 120/min).Ανάλογα με την μορφή της διαλλειματικής μεθόδου που θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε η διάρκεια της επιβάρυνσης μπορεί να είναι από 10“ μεχρι 8`για κάθε σειρά, η συνολική διάρκεια από 25` μεχρι 60`με τα διαλλείματα ενώ η ένταση από μέτρια μέχρι μέγιστη.
ΠΡΟΠΟΝΗΣΗ ΑΝΤΟΧΗΣ ΣΕ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΕΣ ΗΛΙΚΙΕΣ
Όσο αφορά την αερόβια αντοχή στην προεφηβική και εφηβική ηλικία το καρδιοκυκλοφορικο σύστημα αντιδρά στις επιβαρύνσεις όπως και στους ενήλικες .Η προσαρμογή όμως συμβαίνει πιο γρήγορα από ότι στους ενηλικες.Το φαινόμενο των πολύ υψηλών καρδιακών παλμών κατά την επιβάρυνση είναι λογικό λόγω της ήδη υψηλής καρδιακής συχνότητας ηρεμίας.Στην προεφηβική ηλικία η αερόβια ικανότητα αναπτύσσεται στους 150-170 σφ/min ενώ στην εφηβική 140-160 σφ/min.Aντίθετα στην αναερόβια αντοχή υπάρχουν δυσκολίες ανάπτυξης λόγω του γεγονότος ότι το γαλακτικό οξύ απομακρύνεται πιο αργά από ότι στους ενήλικες με αποτέλεσμα λιγότερη ικανότητα ανάληψης άρα πολύ μεγαλύτερη κούραση και φόρτωση του οργανισμού.Σαφώς και η αναερόβια ικανότητα αναπτύσσεται και στα παιδιά μέσω της στοχευόμενης προπόνησης .
Θεωρώ ότι είναι κατανοητό ότι δεν είναι δυνατόν να εξαντληθεί το θέμα σε ένα απλό άρθρο όσο αναλυτικό και αν είναι.Επίσης είναι κατανοητό ότι θα υπάρχουν δυσκολίες κατανόησης όρων και εννοιών.Πιστεύω ότι τα πιο πολλά θα ξεκαθαρίσουν σε επόμενα άρθρα που θα μιλήσουμε για το ετήσιο σχεδιασμό της προπονησης και θα ορίσουμε ποτέ και που μπαίνει το κάθε τι που αφορά την φυσική κατάσταση ενός αθλητή στην πρακτική του πια μορφή.Ευχαριστώ για άλλη μια φορά για την ανταπόκριση σας και περιμένω από εσάς ερωτήσεις και υποδείξεις που θα διαμορφώσουν τα επόμενα άρθρα που θα θέλατε να αναλυθούν.
ΜΑΥΡΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
Καθηγητής Φυσικής Αγωγής
ΠΗΓΗ http://northbasket.gr/
Αν το επιθυμείτε πατήστε LIKE στην επίσημη σελίδα του Coachbasketball.gr στο facebook και στηρίξτε την προσπάθεια μας
H ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΠΑΣΚΕΤ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ...!!!
About STARENTZIS SAKIS
.jpg)
