Μετρήσεις ναι, αλλά γιατί; / Κώστας Χατζηχρήστος / Performance 22

Ο κύριος λόγος για τον οποίο πρέπει να γίνονται εργομετρικές εξετάσεις είναι η συλλογή «στοιχείων» που θα μας βοηθήσουν να σχεδιάσουμε ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα αθλητικής βελτίωσης.
Οι δοκιμασίες που θα επιλέξουμε θα πρέπει να μας δίνουν πληροφορίες σχετικές με τη φύση του αθλήματος στο οποίο αγωνίζεται ο παίκτης ή η παίκτρια που αξιολογούμε. Για παράδειγμα, το μπάσκετ είναι άθλημα που κυρίως εξαρτάται από τον αναερόβιο μεταβολισμό και ακόμα περισσότερο από την αντοχή στην ισχύ. Οι φάσεις δηλαδή που κρίνουν το παιχνίδι, εκτυλίσσονται σε ελάχιστο χρόνο, με μεγάλη ταχύτητα και απαιτούν μέγιστη εκρηκτικότητα.

Είναι λοιπόν ιδιαίτερα σημαντικό να επιλέξουμε δοκιμασίες που αξιολογούνε τις παραπάνω ικανότητες και είναι βιομηχανικά όμοιες με το άθλημα.  Υπό αυτό το πρίσμα, τεστ μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου (VO2 max, μετράει την αερόβιο ικανότητα) ή αναερόβιο τεστ στο κυκλοεργόμετρο (ποδήλατο), μας δίνουν λίγες πληροφορίες σχετικά με τα αντικείμενα που θα πρέπει να βελτιώσουμε για να γίνει κάποιος καλύτερος αθλητής στο μπάσκετ.

Μέτρηση άλματος στο Jump Mat

Ένα από τα εργομετρικά τεστ που χρησιμοποιούμε στο Performance 22 για να αξιολογήσουμε διάφορες πτυχές της εκρηκτικότητας  ενός αθλητή είναι και η μέτρηση διαφορετικών τύπων αλμάτων (με Jumping Mat της Fusion Sport).  Εφαρμόζουμε τρία με τέσσερα διαφορετικά ήδη αλμάτων, το καθένα από τα οποία μας δίνει πληροφορίες σχετικά με τις μορφές προπόνησης στις οποίες θα πρέπει να επικεντρωθούμε και να δώσουμε έμφαση, στην προσπάθεια μας να αυξήσουμε την εκρηκτικότητα και το άλμα του παίκτη. Συνήθως επιλέγουμε και αξιολογούμε τα παρακάτω άλματα:

1)    Άλμα από ημικάθισμα, χωρίς την αντίθετη (πλειομετρική) κίνηση και χωρίς τη βοήθεια των χεριών (χέρια στην μεσολαβή)

Αξιολογούμε μέγιστη δύναμη και ρυθμό ανάπτυξης της δύναμης

2)     Μέγιστο άλμα με αντίθετη κίνηση και την χρήση χεριών

Αξιολογούμε ρυθμό ανάπτυξης δύναμης και ελαστική δύναμη

3)    Επαναλαμβανόμενα άλματα επί τόπου (γρήγορα και ψηλά)

Αξιολογούμε την ταχυδύναμη, την ελαστική δύναμη και την δύναμη αντίδρασης

4)    Άλματα βάθους (πτώση από box και άλμα)
Αξιολογούμε την ελαστική δύναμη και την δύναμη αντίδρασης

To Vertimax αποτελεί εξαιρετικό εργαλείο για την ανάπτυξη της ταχυδύναμης

Εκτός από το μέγιστο ύψος του άλματος παίρνουμε πληροφορίες για μια σειρά από άλλες σημαντικές παραμέτρους όπως:

-    Τον χρόνο επαφής του πέλματος με το έδαφος. Με την μέτρηση αυτή αξιολογούμε την «δύναμη αντίδρασης» (reactive strength)

-    Τον λόγο ύψους άλματος – χρόνου επαφής με το έδαφος, ο οποίος εκφράζεται τον δείκτη RSI (Reactive Strength Index). Ο συγκεκριμένος δείκτης αξιολογεί την «ελαστική δύναμη» και είναι κλειδί για την ανάπτυξη της εκρηκτικότητας.

-    Την ισχύ που μπορεί να παράγει ένας αθλητής υπό διαφορετικές συνθήκες (π.χ. ημικάθισμα κλτ)

Όλα τα παραπάνω στοιχεία μας δίνουν πληροφορίες σχετικά με την εκρηκτική ικανότητα ενός παίκτη.

Ας δούμε όμως δυο παραδείγματα! Μπορεί μια παίκτρια να έχει καλό μέγιστο άλμα, αλλά στα επαναλαμβανόμενα άλματα να έχει χαμηλό «δείκτη εκρηκτικότητας» και μεγάλο χρόνο επαφής με το έδαφος. Η μέτρησή της παίκτριας μπορεί να είναι ως εξής:

Μέγιστο Άλματα	Επαναλμανόμενα Άλματα	Χ. Επαφής με το Έδαφος	Δ. Εκρηκτικότητας
38,4	29,8	275	1,56
35,6	27,6	286	1,74
33,5	26,7	287	1,73

Η αθλήτρια αυτή για να βελτιώσει την εκρηκτικότητά της πρέπει να κάνει συγκεκριμένη πλειομετρική προπόνηση, με ασκήσεις που δίνουν έμφαση στα άλματα με μικρό χρόνο επαφής των πελμάτων με το έδαφος (π.χ. συνεχόμενα άλματα πάνω από χαμηλά εμπόδια με μεγάλη
ταχύτητα).Επιπλέον, απαιτείται και βελτίωση της αντοχής στην ισχύ, μιάς και η επιδόσεις της μειώνονται απο άλμα σε άλμα. Έτσι, το πρόγραμμα αλμάτων θα διαμορφωνόταν ως εξής:

Επι τόπου Squat Jumps	4 x 8
Άλματα πάνω απο χαμηλά εμπόδια	12 περάσματα
Πλάγια Άλματα πάνω απο χαμηλά εμπόδια	4 x 10 άλματα

Σ ένα άλλο παράδειγμα, ένας αθλητής μπορεί να έχει ικανοποιητικό δείκτη εκρηκτικότητας (κάτω από 1.30), αλλά το μέγιστο άλμα και το άλμα από ημικάθισμα χωρίς αντίθετη κίνηση να μην είναι ικανοποιητικά.

	Άλμα με Παύση	Μέγιστο Άλμα	Επαναμβανόμενα Άλματα	Χ. Επαφής	Δ. Εκρηκτικότητας
	32,7	38,5	33,5	276	1,65
	32,5	37,4	34,2	286	1,54
	31,6	35,8	33,1	291	1,67

Αυτό μας δείχνει ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στην βελτίωση της μέγιστης δύναμης και του ρυθμού ανάπτυξης της δύναμης. Μέρος του προγράμματος του συγκεκριμένου αθλητή μπορεί να ήταν ως εξής:

Squat με Αλτήρες	4 x 6	Άλμα στο Κουτί	4 x 6
Πλάγια Προβολή	3 x 6	Άλμα επι τόπου με Παύση	3 x 8
Ημικάθισμα σε Πίεση με Αλτήρες	3 x 8	Πλάγια Άλματα	3 x 6
Γέφυρα και Κάμψη στη Μπάλα	4 x 10	Άλμα απο Προβολή	4 x 6

Τα παραπάνω παραδείγματα είναι απλουστευμένα . Ο σχεδιασμός προγραμμάτων προπόνησης για την βελτίωση των αθλητικών ικανοτήτων απαιτεί προσεκτικό σχεδιασμό, παρατήρηση και εμπειρία. Όμως, από αυτό το άρθρο γίνεται φανερό ότι η συλλογή στοιχείων σχετικά με τις αθλητικές ικανότητες ενός παίκτη μπορούν να οδηγήσουν την προπόνηση στην σωστή κατεύθυνση και να δώσουν πολύτιμες πληροφορίες στον γυμναστή, έτσι ώστε αυτός να σχεδιάσει ένα πραγματικά εξατομικευμένο πρόγραμμα που απαντά στις ανάγκες του αθλητή.


ΠΗΓΗ:  http://www.chatzichristos.gr/2010-05-18-11-38-56/200-manager