Το πιο συχνό λάθος κατά την αποκατάσταση: Ενδυνάμωση πριν την Ενεργοποίηση

H άρθρωση του γόνατος είναι δυστυχώς ένα από τα πιο συχνά σημεία τραυματισμού σε αθλήματα όπως το μπάσκετ, το βόλεϊ και το ποδόσφαιρο (1, 8).

Μετά τον τραυματισμό ο αθλητής/αθλήτρια.
συνήθως αναγκάζεται να 
μείνει εκτός αγωνιστικής δράσης για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, το οποίο μπορεί να κυμαίνεται από μερικές μέρες μέχρι αρκετούς μήνες, ανάλογα με την σοβαρότητα και το είδος του τραυματισμού . Σε κάθε περίπτωση, ανεξαρτήτως του χρόνου απουσίας, είναι επιβεβλημένη η διαδικασία της θεραπείας και της σταδιακής επανένταξης (μετα-τραυματική άσκηση) στις αγωνιστικές υποχρεώσεις. Στα επόμενα άρθρα θα αναλύσουμε μερικά από τα πιο συνηθισμένα λάθη που έχω παρατηρήσει ότι γίνονται κατά την διάρκεια της αποκατάστασης και κυρίως κατά την διαδικασία της θεραπευτικής άσκησης – ενδυνάμωσης, ξεκινώντας από την αναφορά στο φαινόμενο της νευρομυϊκής αναχαίτισης και των προβλημάτων που δημιουργεί στην ενδυνάμωση.

Ενδυνάμωση πριν την μυϊκή ενεργοποίηση ;

Χαρακτηριστικό «σύμπτωμα» μετά από έναν τραυματισμό στο γόνατο, ιδιαίτερα όταν ακολουθεί  χειρουργική επέμβαση, είναι η αδυναμία που παρατηρείται στον τετρακέφαλο μηριαίο μυ. Η αδυναμία αυτή μπορεί  να οφείλεται σε πιθανή μυϊκή ατροφία, στην απώλεια δηλαδή του μυϊκού ιστού λόγω της αποδόμησης  των πρωτεϊνών του μυός εξ αιτίας της περιορισμένης χρήσης, αλλά και λόγω νευρολογικών παραγόντων. Έτσι, ο μυς χάνοντας μέρος των συσταλτών του πρωτεϊνών , παράγει συνολικά λιγότερη δύναμη.
 Η παρατηρούμενη αδυναμία όμως  οφείλεται και σε έναν άλλον, νευρικής φύσης παράγοντα. Πρόκειται για την  αρθρωγενή μυϊκή αναχαίτιση (ΑΜΑ) (6), φαινόμενο που δεν  καθιστά δυνατή την πλήρη ενεργοποίηση του τετρακέφαλου μέσω εκούσιας συστολής. Με απλά λόγια, μετά από έναν τραυματισμό, ο μυς απενεργοποιείται και παραμένει απενεργοποιημένος για μεγάλο χρονικό διάστημα (6). Μάλιστα, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα μετά από εγχείρηση αποκατάστασης πρόσθιου χιαστού, παρατηρείται αναχαίτιση του τετρακεφάλου και στο υγειές πόδι (9,4 ). Την ΑΜΑ ενισχύουν παράγοντες όπως το οίδημα, η φλεγμονή, ο πόνος, η καταστροφή κάποιων στοιχείων της άρθρωσης (πχ ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος), καθώς και μια πιθανή της αστάθεια (2,3). Πρακτικά, η ΑΜΑ εμποδίζει την αποτελεσματική  ενδυνάμωση του μυός μέσω ασκήσεων με αντιστάσεις και είναι ο κύριος λόγος που συχνά τα  προγράμματα ενδυνάμωσης δεν έχουν τα επιθυμητά αποτελέσματα, ιδιαίτερα κατά τα πρώτα στάδια της αποκατάστασης.
Γι αυτόν το λόγο, πριν την παραδοσιακή ενδυνάμωση πρέπει να προηγείται η μυϊκή ενεργοποίηση του τετρακεφάλου. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η μυϊκή ενδυνάμωση είναι κάτι διαφορετικό από την μυϊκή ενεργοποίηση. Πρώτα ένας μυς πρέπει να ενεργοποιηθεί, να μπορεί δηλαδή να δέχεται τα κατάλληλα νευρικά ερεθίσματα και μετά να επιβαρυνθεί με φορτία. Σχηματικά, συγκρίνω την  ενεργοποίηση με την παρέμβαση στο «software» του συστήματος (νευρομυϊκή ενεργοποίηση) και την παραδοσιακή ενδυνάμωση, παρέμβαση στο « hardware» (ανάπτυξη μυϊκής μάζας).

Πρακτικά λοιπόν η διαδικασία της προοδευτικής ενδυνάμωσης πρέπει να ακολουθεί την εξής σειρά:

Ενεργοποίηση → Ενδυνάμωση → Λειτουργικές Κινήσεις →Κινήσεις συγκεκριμένες στο άθλημα → Επάνοδος στην Ενεργό Δράση
 Μια πολύ αποτελεσματική μέθοδος ενεργοποίησης, που δεν απαιτεί την χρήση ακριβού εξοπλισμού είναι οι  ισομετρικές ασκήσεις (βλέπε βίντεο). Μέσω της ισομετρικής συστολής ενεργοποιούνται οι  γ – κινητικοί νευρώνες της μυϊκής ατράκτου ενισχύοντας έτσι  την δράση των α – κινητικών νευρώνων.

 Για την σωστή εφαρμογή αυτής της τεχνικής απαιτείται γνώση των σωστών θέσεων του γόνατος , έτσι ώστε να ενεργοποιηθούν όλες οι μοίρες του τετρακεφάλου. Στο βίντεο που ακολουθεί μπορείτε να δείτε την τεχνική των ισομετρικών για τον τετρακέφαλο, καθώς και μια σειρά από απλές ασκήσεις αποκατάστασης (ο αθλητής προέρχεται από τραυματισμό στο γόνατο).

Άλλοι τρόποι μυϊκής ενεργοποίησης είναι διάφορες manual τεχνικές όπως το MAT (Muscle Activation Techniques), η ηλεκτρική διέγερση (5), ο συνδυασμός ηλεκτρικής διέγερσης με τις  ισομετρικές, καθώς και κρυοθεραπεία (7).
Κώστας Χατζηχρήστος, MEd, CSCS
Athletic Development Specialist
CSKA Moscow
Performance22

Η αναδημοσίευση αυτού του άρθρου επιτρέπεται. Σας παρακαλούμε, από ευγένεια προς την προσπάθεια του συγγραφέα  να αναφέρετε την πηγή.

Βιβλιογραφία:

1.    Drakos M., Domb B., Starkey C., Callahan L., Allen A. Injury in the National Basketball Association: A 17 –Year Review. Sports Health, 2(4): 284 – 290, July, 2010
2.    Hurley MD. The effects of joint damage on muscle function, proprioception and rehabilitation. Man Ther 1997:2(1):11 – 7
3.    Konishi Y., Fukubayashi T., Takeshita D. Possible mechanism of quadriceps femoris weakness in patients with ruptured anterior cruciate ligament. Med Sci Sports Exerc 2002: 34(9): 1414 – 1418
4.    Konishi Y., Aihara Y., Sakai M., Ogawa G., Fukubayashi T,. Gamma loop dysfunction in the quadriceps femoris on patients who underwent anterior cruciate ligament reconstruction remains bilaterally. Scand J Med  Sci Sports 2007: 17(4): 393 -399
5.    Pietrosimone BG., Hart JM., Saliba SA., Hertel J., Ingersoll CD. Immediate effects of trancutaneuous electrical nerve stimulation and focal knee joing cooling on quadriceps activation. Med Sci Sports Exerc 2009: 41(6): 1175 - 1181
6.    Rice DA, McNair PJ. Quadriceps arthrogenic muscle inhibition: neural mechanisms and treatment perspectives. Semin Arthritis Rheum. 2010;40:250–266. doi: 10.1016/j.semarthrit.2009.10.001
7.    Rice D. McNair PJ., Dlabeth N. Effects on cryotherapy on arthrogenic muscle inhibition using an experimental model of knee swelling. Arthritis Rheum 2009 Jan 15: 61(1) : 78 - 83
8.    Swenson D., Collins C., Best T., Flanigan D., Fields S., Comstock R. D. Epidimiology of Knee Injuries Among US High School Athletes, 2005/6 – 2010/11. Med Scie Sports Exerc. 2013 Mar. 45(3): 462 – 469.
9.    Urbach, D., W. Nebelung, H.T. Weiler, and F. Awiszus. Bilateral deficit of voluntary quadriceps muscle activation after unilateral ACL tear. Med. Sci. Sports Exerc. 31:1691 – 1696, 1999.

Πηγη: performance22.gr

Αν το επιθυμείτε πατήστε LIKE στην επίσημη σελίδα του Coachbasketball.gr στα  social media και στηρίξτε την προσπάθεια μας H ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΠΑΣΚΕΤ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ...!!!