Phil Jackson - Ο 7ος λόγος της προπονητικής επιτυχίας

Στέφανος Τριαντάφυλλος

Ο Phil Jackson μίλησε! Ο άνθρωπος των 11 δαχτυλιδιών αποκάλυψε τα μυστικά του κι ο Στ. Τριαντάφυλλος αποκωδικοποίησε τον 7λογο της επιτυχίας του Zen Master.

Τον αποκαλούν Zen Master. Θεωρείται ο προπονητής που γνωρίζει να διαχειρίζεται τους παίκτες του με τον καλύτερο τρόπο. Είτε αυτός είναι ο MIchael Jordan, είτε έχει να κάνει με τον εγωιστή Kobe Bryant, είτε αφορά τον ταραχοποιό Dennis Rodman. Ποιο είναι όμως το μυστικό του; Τι κάνει τον Phil Jackson τον ποιο επιτυχημένο προπονητή στην ιστορία του ΝΒΑ;

Το νυν "αφεντικό" των Knicks επισκέφτηκε την Oprah και μίλησε για το τελευταίο του βιβλίο, το "11 Rings" και τις μεθόδους με τις οποίες προσέγγισε τις ομάδες του. Από τα άγουρα χρόνια του Chicago, ως την επιτυχία των Lakers. Τα δικά του μυστικά δεν έχουν να κάνουν τόσο με τα "X's and O's" όπως αποκαλούν οι Αμερικάνοι την τακτική, όσο με την πνευματική δύναμη και τη συγκέντρωση. Ο Phil Jackson δεν μίλησε για pick-n-roll άμυνα και παγίδα στο low-post, αλλά για το τάι τσι και τον βουδισμό.

Περιγράφοντας με μια λέξη την προπονητική του φιλοσοφία χρησιμοποιεί συχνά το "mindfulness", που δεν έχει ακριβή μετάφραση, αλλά περιγράφει μια κατάσταση του μυαλού. Όσο για την μέθοδο που χρησιμοποίησε; Δεν ήταν κάτι άλλο από τον διαλογισμό. Προηγουμένως όμως είχε δοκιμάσει πολλά άλλα πράγματα, (υπο)γράφοντας ένα άτυπο manual για το πως να δημιουργήσεις μια επιτυχημένη ομάδα.

Αποκωδικοποιώντας επομένως το βιβλίο του, ο άρχοντας των δαχτυλιδιών, έβγαλε τον δικό του 7λογο επιτυχίας: 7 +1 μυστικά που κάνει μια ομάδα πρωταθλήτρια.

1) Προπόνησε το πνεύμα περισσότερο από το σώμα


"Οι παίκτες τρέχουν και σηκώνουν βάρη. Πρέπει όμως να γυμνάζουν και το πνεύμα τους. Εκεί επικεντρωθήκαμε, καθώς θέλαμε να μπορούν να σκέφτονται με καθαρό μυαλό όταν τα πράγματα πηγαίνουν στραβά" εξηγεί ο Jackson.

Το είχε πει άλλωστε και ο θρύλος του κολεγιακού πρωταθλήματος, Bobby Knight."Η πνευματική σκληράδα σε σχέση με τη σωματική είναι τέσσερις φορές πιο σημαντική". Ο Phil Jackson, κατάφερε να μάθει τους παίκτες του να συγκεντρώνονται μέσω του διαλογισμού. Μια διαδικασία συγκέντρωσης και ηρεμίας, την οποία χρησιμοποιούσαν πολλές φορές πριν ή και κατά τη διάρκεια των αγώνων, όταν δηλαδή καθόντουσαν στον πάγκο και προσπαθούσαν να κάνουν reset το μυαλό τους.

Οι Bulls μάθαιναν αυτή τη διαδικασία στην προετοιμασία. Στη συνέχεια γινόταν κομμάτι της pre-game ρουτίνας.


2) Δοκίμασε πράγματα



Πριν βρει το αποκούμπι του στον διαλογισμό ο Phil Jackson αποκάλυψε ότι είχε δοκιμάσει διάφορα πράγματα. Πριν φτάσει στη διαδικασία να μοιράζει βιβλία στον κάθε παίκτη χωριστά, είχε επιχειρήσει να βάλει την ομάδα στο κλίμα της γιόγκα. Αλλά και του Τάι Τσι. "Ήταν όμως αρκετά κουρασμένοι μετά την προπόνηση για να κάνουν γιόγκα. Ενώ στο Τάι Τσι, συχνά δεν μπορούσαν να βρουν τις σωστές τάσεις και τα παρατούσαν".

"Ο διαλογισμός ήταν αυτό που έμεινε και έγινε συνήθεια". Ο ίδιος μάλιστα κάνει ατομική... προπόνηση καθημερινά, εξηγώντας τη διαδικασία στην οποία προσπαθεί να καθαρίσει το μυαλό του, για να ξεκινάει την ημέρα με ηρεμία, αλλά και να μπορεί να επιστρέφει σ' αυτή την κατάσταση εντός της ημέρας.

3) Σκέψου έξω από το φυσιολογικό

"Κάναμε διάφορα πράγματα που φαινόντουσαν μη φυσιολογικά, ακριβώς για να τους τονίσουμε κάποια πράγματα. Υπήρχε για παράδειγμα η ημέρα που παίζαμε στο σκοτάδι. Ή η ημέρα της σιωπής. Ξέρετε πως μπορούν να είναι οι προπονήσεις. Γεμάτες φωνές και ένταση. Την ημέρα της σιωπής δεν είχαμε τίποτα τέτοιο, δίνοντας έμφαση μ' αυτόν τον τρόπο στην επικοινωνία".

Με άλλα λόγια έδειχναν στους παίκτες ότι στο μπάσκετ πρέπει να μιλάνε μεταξύ τους. Αλλά πρέπει παράλληλα να μιλούν και με τον σωστό τρόπο.


4) Να είσαι αυθεντικός

Η ερώτηση είναι λογική. Πόσο δεκτικοί ήταν οι παίκτες σε τέτοιες μεθόδους."Ήταν αρκετά γιατί ήμουν αυθεντικός". Κοινώς ο προπονητής πρέπει να κάνει πράγματα που τον εκφράζουν ως άνθρωπο και τα πιστεύει πραγματικά.

Η εμπειρία, βέβαια, του Jackson στην μετά-Bulls εποχή ήταν πιο εύκολη. Για παράδειγμα στους Lakers "ένιωθα ότι θα μπορούσα να πω στους παίκτες να ξαπλώσουν και να περπατήσω πάνω τους. Είχαμε, βέβαια και προβλήματα κατά τη διάρκεια της συνεργασίας, αλλά ήταν πολύ ανοιχτοί στο να μάθουν".

5) Μην πας απέναντι στα πιστεύω των παικτών τους


Ο προπονητής δεν πρέπει με αυταρχικό τρόπο να επιβάλει κάτι στους παίκτες του, αλλά επί της ουσίας πρέπει να τους πείσει. Για παράδειγμα ο Jackson αν και ο ίδιος είχε ασπαστεί τον βουδισμό, δεν προσπάθησε ποτέ να βάλει την ομάδα σε μια τέτοια διαδικασία. Κι αυτό γιατί "πολλοί παίκτες του ΝΒΑ προέρχονται από βαθιά θρήσκες οικογένειες όπως κι εγώ. Και γνώριζα πως μια τέτοια προσπάθεια, δεν θα είχε νόημα".

Ο Phil Jackson ήταν γιος ιερέα και βαθιά θρησκόληπτος μέχρι να πάει στο κολέγιο. Εκεί (στο North Dakota) σπούδασε βιολογία και έμαθε για παράδειγμα τη θεωρία του Δαρβίνου, την οποία αγνοούσε ως τότε, έχοντας μεγαλώσει σε ένα αποστηρωμένο περιβάλλον. Αργότερα βρήκε καταφύγιο στον ζεν βουδισμό, που έχει ρίζες στην Κίνα του 6ου αιώνα.


6) Μην εστιάζεις στο αρνητικό



Ο Phil Jackson πήρε το "πτυχίο" του ως εξαιρετικός διαχειριστής στους Bulls. Και το "μεταπτυχιακό" του όταν χρειάστηκε να συνεργαστεί με τον Dennis Rodman, τον πιο προβληματικό τύπο που πάτησε το πόδι του σε παρκέ του ΝΒΑ. Κι όμως η συνύπαρξη τους ήταν άψογη, κατακτώντας τρία πρωταθλήματα, παράλληλα με το καλύτερο ρεκόρ κανονικής περιόδου, το 72-10, αλλιώς "αυτό που κυνηγούν να σπάσουν οι Warriors".

Πως τα κατάφερε; Χάρις στην ζεν φιλοσοφία. "Υπάρχει ένα καταπληκτικό βιβλίο το "Zen Mind Begginer's Mind" στο οποίο μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι το να προσπαθήσουμε να ελέγξουμε το μυαλό μας, την προσωπικότητα μας ως ολότητα, είναι σαν να προσπαθήσουμε να περάσουμε ένα μεγάλο ζώο, μια αγελάδα για παράδειγμα, από μια μικρή τρύπα στον φράκτη. Δεν γίνεται. Αν προσπαθήσουμε να περάσουμε την αγελάδα, ο φράχτης θα σπάσει.

Στη διαδικασία του διαλογισμού πρέπει να έχεις χώρο να σκεφτείς. Για παράδειγμα αν έχεις ένα πρόβλημα και επικεντρωθείς σ' αυτό, τότε χάνεις τη συγκέντρωση σου. Γιατί ακριβώς σκέφτεσαι μόνο το πρόβλημα. Θα πρέπει να το αφήσεις. Το πρόβλημα θα πρέπει να είναι σαν ένα σύννεφο το οποίο το βλέπεις να περνάει στον ουρανό. Ή σαν ένα κούτσουρο. Το βλέπεις στο ποτάμι να περνάει και να χάνεται.
Το ίδιο συμβαίνει και με έναν παίκτη. Βλέπεις το πρόβλημα, το βλέπεις, το βλέπεις και μετά περνάει και όλα είναι ΟΚ".



Μετάφραση: Δεν επικεντρώνεσαι στο πρόβλημα. Δεν κάνεις το πρόβλημα μεγαλύτερο από ότι είναι.

7) Δώσε τον έλεγχο



Το στερεότυπο του προπονητή τον θέλει "δικτάτορα". Να έχει τον πλήρη έλεγχο. Ο Phil Jackson, όμως, έχει άλλη άποψη. Θεωρεί ότι για να έχεις τον έλεγχο, πρέπει να τον δώσεις στους άλλους. Είναι μια από τις τρεις βασικές ζεν αρχές που ασπάζεται και τον οδηγούν ως σήμερα.



"1) Δώσε τον έλεγχο στους άλλους 2) Εμπιστεύσου τη στιγμή 3) Ζήσε με συμπόνοια".Αυτές είναι οι τρεις αρχές της ζεν φιλοσοφίας που ασπάζεται, πρεσβεύσει και διακηρύττει ο Zen Master.


(7+1) Χτίσε την έννοια της ομάδας



Στην καριέρα του ο Jackson συνεργάστηκε με δύο από τους πιο προικισμένους παίκτες του ΝΒΑ. Τον 2ο και τον 4ο καλύτερο σκόρερ στην ιστορία του πρωταθλήματος. Δύο παίκτες με τεράστιο "εγώ". Τον Kobe Bryant και τον Michael Jordan. Πως κατάφερε, όμως, να τους διαχειριστεί και πάνω σ' αυτή τη βάση να χτίσει ένα ομαδικό περιβάλλον και έναν οργανισμό που κερδίζει;



Η φράση που επαναλαμβάνει συνέχεια στους παίκτες του, το δικό του "Pounding the rock" (το moto του Gregg Popovich), είναι το "no man is an island", το οποίο πηγαίνει κάπως έτσι: "Κανείς παίκτης δεν είναι νησί, κανείς δεν πορεύεται μόνος του. Όταν βάζω κάτι στη ζωή των άλλων, τότε αυτό επιστρέφει και στη δική μου ζωή".



Ο Phil Jackson το επαναλάμβανε συχνά στους παίκτες. "Είναι δύσκολες αυτές οι λέξεις που πρέπει να ακούσουν, για αυτό τους ρωτούσα αν τις έχουν καταλάβει. Αν έχουν συνειδητοποιήσει ότι δεν είναι μόνοι τους. Ότι είμαστε όλοι μαζί".

Και φέρνει για παράδειγμα τον Michael Jordan. "Του είχα πει ότι δεν θέλω να είσαι ο πρώτος σκόρερ του πρωταθλήματος, γιατί ο πρώτος σκόρερ δεν κερδίζει το πρωτάθλημα. Εκείνος μου απάντησε ότι μπορώ να είμαι, αλλά θα κάνω αυτό που μου ζητάς για να κερδίσω". Ο Phil Jackson ζήτησε από τον καλύτερο παίκτη του κόσμου να κάνει λιγότερα από όσα μπορούσε, γιατί ήθελε να γίνουν όλοι μέλη της ομάδας, να νιώσουν άπαντες σημαντικοί.



Αυτή θα ήταν η μια ανάγνωση της ιστορίας. Η άλλη, όμως, είναι διαφορετική: με αυτή την πρόταση ο προπονητής του ζήτησε να γίνει ηγέτης. Γιατί ο "ηγέτης είναι αυτός που δίνει χώρο στους υπόλοιπους να μεγαλώσουν κι αυτοί". Δεν τους επισκιάζει.



Ο "Air" έδωσε κάτι στους άλλους. Και πήρε πίσω. Η απόδειξη ότι κανείς παίκτης δεν είναι νησι. Ούτε καν ο Michael Jordan.



Για σχόλια και ερωτήσεις υπάρχει και το 

Twitter ( @Stefanos_Rose )ΠΗΓΗ http://nba.sport24.gr

Αν το επιθυμείτε πατήστε LIKE στην επίσημη σελίδα του Coachbasketball.gr στα  social media και στηρίξτε την προσπάθεια μας H ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΠΑΣΚΕΤ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ...!!!