Επίθεση μισού γηπέδου vs άμυνα ζώνης
Οι προπονητές όλων των επιπέδων οφείλουν να σχεδιάζουν την βασική επιθετική τακτική τους ανάλογα με τον πιο συνηθισμένο τύπο άμυνας που θα αντιμετωπίσουν.
Στα περισσότερα πρωταθλήματα που βλέπω σε όλες τις ηλικίες οι προπονητές των ομάδων εισάγουν.
στο παιχνίδι τους τη χρήση της άμυνας ζώνης.Την εισάγουν όχι απαραίτητα γιατί είναι απαραίτητη στο θεωρητικό επίπεδο για τους παίκτες αλλά γιατί δεν γνωρίζουν να διδάξουν το man to man.
Από την άλλη μεριά κάθε προπονητής μιας νέας ομάδας γνωρίζει ότι θα πρέπει να προετοιμάσει την ομάδα του για τέτοιου είδους άμυνες κατά την διάρκεια της σεζόν.Όποιος όμως κι αν είναι ο λόγος,δικαιολογημένος η μη,είναι ανάγκη μια ομάδα να έχει ένα σχέδιο επίθεσης εναντίον ζώνης στο playbook της.
Στα περισσότερα πρωταθλήματα που βλέπω σε όλες τις ηλικίες οι προπονητές των ομάδων εισάγουν.
στο παιχνίδι τους τη χρήση της άμυνας ζώνης.Την εισάγουν όχι απαραίτητα γιατί είναι απαραίτητη στο θεωρητικό επίπεδο για τους παίκτες αλλά γιατί δεν γνωρίζουν να διδάξουν το man to man.
Από την άλλη μεριά κάθε προπονητής μιας νέας ομάδας γνωρίζει ότι θα πρέπει να προετοιμάσει την ομάδα του για τέτοιου είδους άμυνες κατά την διάρκεια της σεζόν.Όποιος όμως κι αν είναι ο λόγος,δικαιολογημένος η μη,είναι ανάγκη μια ομάδα να έχει ένα σχέδιο επίθεσης εναντίον ζώνης στο playbook της.
Η θεωρία της ζώνης
Οι άμυνες ζώνης χρησιμοποιούνται για πολλούς και διάφορους λόγους.Στις ομάδες με νεαρούς παίκτες χρησιμοποιούνται κυρίως γιατί μπορούν να καλύψουν την ρακέτα και τις γωνίες με το λιγότερο δυνατό ρίσκο.
Με δεδομένο ότι ο σκοπός της άμυνας ζώνης είναι η φύλαξη χώρου και όχι παίκτη τα δυνατά σημεία μιας ομάδας στην άμυνα δεν αλλοιώνονται.Ο καλύτερος ριμπάουντερ μπορεί να ισχυροποιήσει τη θέση του ενώ οι ομάδες που τρέχουν στον αιφνιδιασμό εφαρμόζοντας άμυνα ζώνης έχουν καλύτερη αφετηρία για τους παίκτες τους κατά την έναρξη του αιφνιδιασμού.
Η άμυνα ζώνης είναι πιο εύκολη παικτικά από ότι το Man to man.H κυκλοφορία της μπάλας αν δεν είναι εξαιρετικά γρήγορη δεν κάνει καμία ζημιά στην ζώνη.Τα screen,οι προσποιήσεις χάνουν αρκετή από την αποτελεσματικότητα τους επειδή λειτουργούν καλύτερα σε καταστάσεις 1vs1.Οι ομάδες που παίζουν άμυνες ζώνης σπαταλούν λιγότερη ενέργεια από αυτές που παίζουν Man to man.Γι αυτό το λόγο έχουν μεγάλη απήχηση ειδικά σε προπονητές που χειρίζονται νέα παιδιά.Ο λόγος είναι γιατί αυτοί οι παίκτες έχουν λιγότερη προπόνηση κατά την προαγωνιστική περίοδο,έχουν λιγότερες τεχνικές δυνατότητες και προπαντός δεν έχουν την αντοχή για να βγάλουν ένα ολόκληρο παιχνίδι παίζοντας man to man.
Πολλές ομάδες επίσης κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού μπορούν να αλλάζουν την άμυνα τους από man to man σε ζώνη και ξανά σε Man to man.Χρησιμοποιούν αυτές τις εναλλαγές άμυνας για να αλλάξουν τον ρυθμό ενός παιχνιδιού.
Η αξία της ζώνης έστω κι αν πολλοί δεν το παραδέχονται είναι εμφανής σε πολλές διαφορετικές καταστάσεις (δεν είμαι υπέρ της άμυνας ζώνης από τις μικρές ηλικίες.)Η άμυνα ζώνης ήταν μέρος του μπάσκετ και θα συνεχίσει να είναι για πάρα πολλά χρόνια ακόμα.
Απλές επιθέσεις εναντίον άμυνας ζώνης
Κατά την έναρξη της επίθεσης ισορροπίας εναντίον μιας βασικής άμυνας ζώνης οι επιθέσεις μπορούν να χωριστούν ως εξής:
-Εναντίον ζώνης με μονό αριθμό παικτών έξω.
-Εναντίον ζώνης με ζυγό αριθμό παικτών έξω.
-Εναντίον ζώνης με παραλλαγές με χρησιμοποίηση παικτών με τις καλύτερες ατομικές ικανότητες.Η επίθεση θα πρέπει να είναι ισορροπημένη έτσι ώστε είναι αποτελεσματική είτε από τα αριστερά είτε από τα δεξιά.Θα πρέπει να είναι απλή αναζητώντας τρόπους απλούς και όχι πολύπλοκους στην δημιουργία.
Επίθεση εναντίον ζώνης 2-3, 2-1-2, 1-3-1, 3-2 και 1-2-2
Επίθεση εναντίον ζώνης 2-3 (Εισαγωγή guard μέσα)
Ακολουθώντας τον κανόνα του μονού αριθμού σε ζώνη απέναντι στο ζυγό(μονή ζώνη-ζυγή επίθεση,ζυγή ζώνη –μονή επίθεση).Η επίθεση εναντίον ζώνης 2-3 ξεκινά όπως στο παραπάνω διάγραμμα.Ο Μ5 είναι στο high post και οι Μ3,Μ4 είναι στο wing στην προέκταση της γραμμής των βολών.Ο Μ1 κόβει μέσα στο καλάθι.Αυτό κάνει τον Μ2 μονό παίκτη εναντίον ζώνης.
Οι παίκτες που βρίσκονται στην προέκταση των ελευθέρων βολών πρέπει να κρατούν απασχολημένους τους παίκτες που είναι στο επάνω μέρος της ζώνης.
Επίθεση εναντίον ζώνης 2-3
Οι Κ5 και Κ3 έχουν να καλύψουν τρείς επιθετικούς παίκτες μετά το κόψιμο του Μ1.Το κόψιμο αυτό επιφέρει ένα πλεονέκτημα στην επίθεση (τρείς επιθετικοί εναντίον δυο αμυντικών.)Ο Μ1 είτε μετακινηθεί αριστερά είτε δεξιά θα έχει το ίδιο πλεονέκτημα ακόμα και αν η μπάλα είναι στην περιφέρεια.Το διάγραμμα δείχνει το πλεονέκτημα στην αριστερή πλευρά.
Επίθεση εναντίον ζώνης 2-3
Μόλις η επίθεση πάρει το σχηματισμό 1-3-1 θα αρχίσει να αντιδρά στους αμυντικές προσαρμογές.Ο προπονητής θα πρέπει να είναι έτοιμος για τις αποφάσεις που θα πάρουν οι Κ5,Κ3 και να αντιδράσει ανάλογα.Θα πρέπει να αποφασίσουν ποιόν παίκτη θα καλύψουν μιας και η επίθεση θα έχει πλεονέκτημα ενός ελεύθερου παίκτη.
Το διάγραμμα δείχνει μια επιλογή με τον Κ5 να καλύπτει τον Μ1.Ο Μ2 πασάρει στην δυνατή πλευρά (Μ3) αναγκάζοντας τον Κ3 να βγεί έξω.Στην συνέχεια ο Μ3 πασάρει στον Μ1 αναγκάζονται τον Κ5 να τον καλύψει.
Καθώς ο Κ5 καλύπτει τον Μ1 ο Μ5 ρολάρει προς το low post και ο Μ4 πηγαίνει στο High post.
Εκεί μπορεί να δεχτεί πάσα αν ο Μ1,Μ5 αποτύχουν να σκοράρουν.Σε αυτή την περίπτωση ο Μ5 κάνει swing στην αντίθετη πλευρά ενώ ο Μ3 είναι σε καλή θέση για σουτ.Με αυτό τον τρόπο σχηματίζεται ένα επιθετικό τρίγωνο.
Επίθεση εναντίον ζώνης 2-3
Εδώ κατά τον επιθετικό σχηματισμό 1-3-1 ο Μ2 πασάρει στον Μ5.Οι επιλογές πάσας που έχει ο Μ5 φαίνονται στο σχήμα.Σε αυτή την περίπτωση και τα δυο forward μετακινούνται γρήγορα σε θέσεις όπου μπορούν να εξασφαλίσουν καλό σουτ.Σε καλή θέση εξακολουθεί να παραμένει και ο Μ1.
Η πάσα προς τον Μ5 σημαίνει και άμεση ανταπόκριση από τον Κ5.Αν οι Κ3,Κ4 μπουν προς τα μέσα τότε οι forward θα μείνουν ελεύθεροι για σουτ από μέση απόσταση.
Η μόνη αδυναμία για αυτή την επίθεση στην περίπτωση που υπάρχει guard μέσα είναι ότι την αφήνει ευάλωτη σε περίπτωση αιφνιδιασμού.Η ομάδα όμως είναι σε εξαιρετική θέση για ριμπάουντ.
Η ίδια ακριβώς επίθεση μπορεί να εκτελεστεί και εναντίον ζώνης 2-1-2.
Επίθεση εναντίον ζώνης 1-3-1
Οι περιφερειακοί μένουν στις κανονικές τους θέσεις ακολουθώντας πάντα τον κανόνα περί μονής η ζυγής ζώνης.Οι forward παίρνουν θέση στην baseline περίπου (2-3 μέτρα από το καλάθι) και ο 5 βρίσκεται στο high post.
H τοποθέτηση των forward χαμηλά ίσως μετατρέψει την ζώνη σε 2-3.Αν αυτό συμβεί τότε ο Μ5 μπορεί να τροφοδοτείται εύκολα απέξω.Αυτός ο σχηματισμός μπορεί να είναι πολύ αποτελεσματικός αν ο αντίπαλος Pivot παίζει μέσα στο καλάθι.Αυτόματα αποκτά πλεονέκτημα ο Μ5 έχοντας την ευκαιρία να σουτάρει,να τροφοδοτήσει έναν περιφερειακό η να παίξει σε κατάσταση 1vs1.Σε περίπτωση που οι αμυντικοί δεν αφήσουν ελεύθερη την τροφοδοσία των forward από τον Μ5 τότε η επίθεση θα πρέπει να αλλάξει σχηματισμό.
Επίθεση εναντίον ζώνης 1-3-1
Η παραπάνω εικόνα δείχνει την υπερφόρτωση της ζώνης με τον καλύτερο σουτέρ γωνίας.Ο Μ5 λειτουργεί ως δόλωμα,δημιουργώντας χώρο στο σουτέρ και παίρνοντας επίσης θέση για ριμπάουντ.Με τον ίδιο τρόπο μπορεί να λειτουργήσει και από την απέναντι γωνία.
Επίθεση εναντίον ζώνης 1-3-1
Αν και τα screen δεν παίζουν πολύ μεγάλο ρόλο σε επιθέσεις εναντίον ζώνης σε αυτό εδώ το σχηματισμό μπορεί να υπάρξει ανοικτό σουτ ύστερα από screen κατά μήκος της baseline.
Ο Μ4 και ο Μ5 μπορούν να τοποθετηθούν όπως στο σχήμα και από τις δυο πλευρές του γηπέδου.Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Μ4 πασάρει στον Μ3 και κάνει screen στον Μ5.Εκμεταλλευόμενος αυτό το screen o M5 ψάχνει την πάσα από τον Μ3.
Ως συνήθης πρακτική απέναντι σε οποιαδήποτε άμυνα ζώνης με δύο παίκτες τοποθετημένους κατά μήκος της baseline και έναν στο wing είναι η τριγωνική επίθεση.Χρησιμοποιώντας τα αντίθετα screen στην baseline ο παίκτης στο wing ταΐζει τον ψηλό.
Επίθεση εναντίον ζώνης 3-2
Αυτός ο τύπος άμυνας είναι πολύ αποτελεσματικός στο εξωτερικό σουτ αλλά εξαιρετικά αδύναμος απέναντι σε εσωτερική απειλή.Ο καλύτερος σουτέρ της ομάδας τοποθετείται στο High post και οι δυο ψηλοί όπως δείχνει το σχήμα.Δυο guard είναι τοποθετημένα στην περιφέρεια και τροφοδοτούν τον Μ3.Οι Κ5 και Κ4 είναι σε παράλληλες θέσεις.Αυτό δίνει την δυνατότητα στον Μ3 να τροφοδοτήσει ένα από τους δυο ψηλούς η αν κανείς δεν πάει επάνω του να σουτάρει.
Επιλογές εναντίον ζώνης 3-2
Οι παραπάνω εικόνες δείχνουν τις τεχνικές screen και κοψίματος από τον Μ4 και τον Μ5.Δείχνουν επίσης τις επιλογές που έχουν οι αμυντικοί Κ4 και Κ5.Πάντα υπάρχει η επιλογή βέβαια και του σουτ από την περιφέρεια από τον Μ1 και Μ2.
Σε ορισμένες περιπτώσεις ένας guard μπορεί να κόψει μέσα στη ζώνη και να τοποθετήσει τον Μ4 και Μ5 στη γραμμή του φάουλ.Ο Μ3 πάει στο Low post (όπως στη ζώνη 1-3-1).Αυτό θα δημιουργήσει υπερφόρτωση με τον Μ3 να βγαίνει στη γωνία για σουτ.
Με τον ίδιο τρόπο μπορεί να επιτεθεί μια ομάδα εναντίον ζώνης 1-2-2.
Coach Μιχάλης Λάγκης