Τρεις λέξεις που μπορούν να αλλάξουν τον χαρακτήρα του νεανικού αθλητισμού..
Του JOHN O'SULLIVAN / 7 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2016 changingthegameproject.com
Επιμέλεια κειμένου Μίλτος Χειμωνίδης, μετάφραση Ρένα Χειμωνίδου
Η αεροπορική εταιρεία Southwest τα κάνει όλα κάπως διαφορετικά. Αν ρωτήσετε έναν υπάλληλό της ποια είναι η διαφορά θα σας απαντήσει με μια λέξη: χαρακτήρας. Ο χαρακτήρας της εταιρείας καλλιεργήθηκε με πολύ κόπο, και κάθε πιλότος, κάθε αεροσυνοδός, κάθε μηχανικός, κάθε στέλεχος έχει κατανοήσει ξεκάθαρα ποιος είναι και ποια είναι η θέση του. Έχει επίσης συνειδητοποιήσει ότι ο χαρακτήρας τους μπορεί να μην ταιριάζει στους πάντες, όπως εξηγεί σαφώς η ιστορία που κατέθεσαν πρώην στελέχη στο βιβλίο «Nuts: Southwest Airlines Crazy Recipe for Business and Personal Success» (Η τρελή συνταγή της αεροπορικής εταιρείας Southwest για την επαγγελματική και την προσωπική επιτυχία):
«Ο Jim Ruppel, διευθυντής εξυπηρέτησης πελατών, και η Sherry Phelps, διευθύντρια προσωπικού, αναφέρουν την ιστορία μιας τακτικής πελάτισσας της Southwest, που όμως έμενε δυσαρεστημένη με όλα όσα αφορούσαν τη λειτουργία της εταιρείας. Έμεινε μάλιστα γνωστή με το παρατσούκλι «φίλη δι’ αλληλογραφίας», επειδή μετά από κάθε πτήση έστελνε μια επιστολή παραπόνων. Δεν της άρεσε που η εταιρεία δεν καθόριζε πού θα καθίσουν οι επιβάτες, δεν της άρεσε που δεν υπήρχε καμπίνα πρώτης θέσης, δεν της άρεσε που δεν προσφερόταν γεύμα κατά την πτήση, δεν της άρεσε η διαδικασία επιβίβασης, δεν της άρεσαν οι σπορτίφ στολές των αεροσυνοδών και η χαλαρή ατμόσφαιρα. Κι επιπλέον σιχαινόταν τα φιστίκια! Η τελευταία της επιστολή, με την οποία απαριθμούσε ένα κατεβατό παραπόνων, πάγωσε για μια στιγμή τους υπαλλήλους της εξυπηρέτησης πελατών. Η Phelps εξηγεί: «Η Southwest είναι περήφανη που απαντά σε κάθε επιστολή που της στέλνουν, και αρκετοί υπάλληλοι προσπάθησαν να απαντήσουν στη συγκεκριμένη πελάτισσα, εξηγώντας της υπομονετικά τον λόγο που τα πράγματα έχουν όπως έχουν. Η απάντησή μας είχε αρχίσει να γίνεται ένας μεγάλος τόμος, ώσπου το θέμα προωθήθηκε στο γραφείο του Διευθύνοντα Συμβούλου Herb Kelleher, με ένα σημείωμα: «Δικής σας δικαιοδοσίας». Μέσα σε εξήντα δευτερόλεπτα, ο Kelleher έγραψε την απάντηση:
«Αγαπητή κυρία Crabapple, θα μας λείψετε. Με αγάπη, Herb».
Θα μας λείψετε! Τρεις λέξεις που συμπεριέλαβαν όλα όσα έπρεπε να ειπωθούν: Δεν ταιριάζουμε σε όλους. Έχεις πολλές επιλογές, και ίσως εμείς δεν σου ταιριάζουμε καλά. Δεν είσαι εδώ για να μας κάνεις να σου μοιάσουμε – είσαι εδώ για να μας μοιάσεις!
Αγαπητοί προπονητές, δεν έχετε ποτέ ευχηθεί να μπορούσατε να δώσετε την απάντηση του Herb σε κάποιον αθλητή ή γονιό που δεν λέει με τίποτα να προσαρμοστεί;
Αγαπητοί γονείς, έχετε νιώσει ποτέ σαν να γίνατε μέλος έχοντας συμφωνήσει κάποια πράγματα, και μετά να βιώσατε μια τελείως διαφορετική εμπειρία;
Άραγε δεν θα ευχόσασταν οι αθλητικοί σας σύλλογοι να ξεκαθάριζαν από την αρχή τι πρεσβεύουν και πώς λειτουργούν, και στη συνέχεια (κι εδώ είναι που πολλοί σύλλογοι μειονεκτούν) να θεωρούν υπόλογα για όσα συμβαίνουν όλα τα μέλη – συμπεριλαμβανομένων των προπονητών και των παραγόντων;
Είναι καιρός πια να αρχίσουν οι σύλλογοι μας του νεανικού αθλητισμού να έχουν περισσότερες απαιτήσεις από τον εαυτό τους, τους προπονητές και τους γονείς, και να αρχίσουν να διαμορφώνουν τον χαρακτήρα της κάθε ομάδας, της κάθε πλάγιας γραμμής του γηπέδου (κερκίδας), της κάθε διοργάνωσης. Καιρός είναι να αρχίσουν να βλέπουν αντίκρισμα οι άνθρωποι που καταθέτουν τα χρήματά τους και την ψυχή τους, και να θεωρούνται υπόλογοι όσοι γονείς, προπονητές και άλλοι εμπλεκόμενοι δεν συμμορφώνονται! Στη συνέχεια του άρθρου θα σας εξηγήσω ακριβώς πώς μπορεί να γίνει αυτό, ομάδα την ομάδα, σεζόν τη σεζόν.
Επί πολλά έτη δεν διαμόρφωνα συνειδητά τον χαρακτήρα των ομάδων μου και των διοργανώσεων που συντόνιζα. Δεν τα κατάφερνα να καθορίζω επακριβώς πώς λειτουργούσαμε και ποιοι ήταν οι στόχοι μας. Είχα πλήρη συνείδηση για ό,τι αφορούσε τη φυσική μας κατάσταση, καθώς και την τεχνική και θεωρητική μας προετοιμασία, αλλά δυστυχώς δεν έδινα στον χαρακτήρα μας τη σημασία που έπρεπε. Πάντα τον άφηνα στην τύχη, ελπίζοντας απλώς ότι μια καλή ομάδα αθλητών θα τα κατάφερνε και θα είχε καλή επίδοση.
Οι επιχειρήσεις και τα αθλητικά σωματεία ανώτερου χαρακτήρα έχουν ένα σύνολο βασικών αρχών αυστηρά καθορισμένων και διατυπωμένων. Τα μέλη της ομάδας γνωρίζουν τι σημαίνει επιτυχία όταν κερδίζουν αλλά και όταν χάνουν. Αυτές οι αρχές είναι περιεκτικές, ρεαλιστικές και εφικτές. Τα μέλη της ομάδας θεωρούνται υπόλογα απέναντί τους και επιβραβεύονται όταν αποδεικνύουν ότι τις ενστερνίζονται. Το σημαντικότερο δε, κάθε μέλος της ομάδας, κάθε προπονητής -και όσον αφορά τον νεανικό αθλητισμό, κάθε γονιός- θα πρέπει να είναι σε θέση να απαριθμήσει αυτές τις αρχές.
Οι βασικές αρχές είναι τα απαραίτητα δομικά στοιχεία όχι μόνο του χαρακτήρα των πρωταθλητριών ομάδων, αλλά και των καλύτερων συλλόγων του νεανικού αθλητισμού. Δεν είναι γραμμένες σε μια ιστοσελίδα ή σε μια πινακίδα στον τοίχο. Μπορεί να τις δεις εκεί, αλλά αν δεν είναι εγγεγραμμένες στο μυαλό των μελών της ομάδας δεν αξίζουν ούτε το χαρτί όπου είναι τυπωμένες. Είναι η ίδια σου η υπόσταση, η ίδια σου η ύπαρξη, και προσωποποιούνται σε ό,τι κάνεις. Είναι εμφανείς στην προπόνηση, στους αγώνες, στα αποδυτήρια. Και αυτό δεν συμβαίνει από μόνο του.
Η διαμόρφωση του χαρακτήρα δεν είναι ένα συγκεκριμένο γεγονός. Είναι μια διαδικασία, και -πάνω απ’ όλα- είναι μια συνειδητή αλυσίδα γεγονότων για τις ομάδες που διαμορφώνουν έναν χαρακτήρα πρωταθλητισμού χρόνο με τον χρόνο.
Εσείς διαμορφώνετε συνειδητά τον χαρακτήρα της ομάδας σας κάθε σεζόν ανεξαιρέτως, ή μήπως τον αφήνετε στην τύχη, όπως έκανα εγώ τόσα χρόνια; Κάποιοι προπονητές δίνουν συνειδητά μεγάλη βαρύτητα στον χαρακτήρα της ομάδας, ο οποίος γίνεται τόσο σωστός που ξεχνούν πως είναι κάτι που είναι ανάγκη να καλλιεργείται κάθε σεζόν. Για παράδειγμα, στο σπουδαίο βιβλίο τους «You Win in the Locker Room First» (Πρώτα κερδίζεις στα αποδυτήρια), ο Jon Gordon και ο πρώην προπονητής της ομάδας Falcons της Ατλάντα Mike Smith εξηγούν πώς διαμόρφωσαν έναν χαρακτήρα πρωταθλητισμού στην ομάδα των Falcons. Αυτός ήταν που τους χάρισε πέντε χρόνια επιτυχιών. Στη συνέχεια, ο προπονητής Smith αναφέρει ότι θεωρώντας πως αυτός ο χαρακτήρας θα διατηρούταν από μόνος του σταμάτησε να δίνει σημασία στα μικροπράγματα. Δύο χρόνια αργότερα, βρέθηκε απολυμένος. Η διαμόρφωση του χαρακτήρα είναι μια διαδικασία, δεν είναι ένα γεγονός.
Σε όσους θεωρούν πως αυτά είναι λόγια του αέρα, έχω μόνο να δώσω τα παραδείγματα προπονητών που έχουν διαμορφώσει τον σωστό χαρακτήρα και που μιλούν ανοιχτά για τον δρόμο που ακολούθησαν. Ο Pete Carroll των Seahawks του Σιάτλ μιλάει για αυτό στο «Win Forever». Ο John Wooden μιλάει για αυτό στο «Wooden on Leadership». Ο Pat Summitt μιλάει για αυτό στο «Sum it Up». Ο James Kerr μιλάει για τη συνειδητή διαμόρφωση του χαρακτήρα της ομάδας All Blacks της νέας Ζηλανδίας στο «Legacy», το καλύτερο βιβλίο που έχω διαβάσει σχετικά με τη διαμόρφωση ενός χαρακτήρα πρωταθλητισμού. Και η λίστα συνεχίζεται…
Ο χαρακτήρας κερδίζει πάντα στην τρίλιζα.
Πώς λοιπόν αρχίζει κάποιος να διαμορφώνει τον χαρακτήρα της ομάδας του, πόσο μάλλον του συλλόγου του ή του ομίλου νεανικού αθλητισμού; Οι ομιλητές μας συνεργάζονται με δεκάδες ομίλους και χιλιάδες προπονητές κάθε χρόνο, και τους διδάσκουν τον τρόπο για να το επιτύχουν. Πρέπει να καθιερώσεις κάποιες αξίες, να τις ενστερνιστείς, στη συνέχεια να τις διδάσκεις, και τέλος να τις επιβραβεύεις.
Αν προπονείτε μια ομάδα, δείτε τι μπορείτε να κάνετε στην επόμενη προπόνησή σας. Θα σας πάρει μόνο ένα εικοσάλεπτο και θα μεταμορφώσει την ομάδα σας. Πολλοί προπονητές θα πουν ότι δεν προλαβαίνουν να κάνουν τέτοια πράγματα. Λίγοι εξυπνότεροι θα τα κάνουν και θα μείνουν άφωνοι με τη μεταμόρφωση της ομάδας τους. Την τακτική αυτήν μου την έμαθε ο προπονητής James Leath, Διευθυντής Αναπτυξιακής Διαχείρισης της IMG Academy και επί μακρόν προπονητής νεανικών ομάδων. Έκτοτε την έχω διδάξει σε χιλιάδες προπονητές και την έχω εφαρμόσει και στις δικές μου ομάδες. Όπως θα δείτε στην παρακάτω εικόνα, την επανέλαβα πριν από δύο μήνες, όταν μου ζητήθηκε να αναλάβω την παιδική ποδοσφαιρική ομάδα όπου παίζει η κόρη μου.
Ορίστε τι θα κάνετε: Μαζέψτε τους αθλητές σας και ζητείστε τους να σας αναφέρουν αυτά που χαρακτηρίζουν έναν σπουδαίο συμπαίκτη. Να έχετε φέρει μαζί σας ένα φύλλο χαρτί, όπου θα καταγράψετε τις απαντήσεις (δείτε την παρακάτω εικόνα). Θα έχετε συγκεντρώσατε 10-15 λέξεις ή φράσεις, για παράδειγμα: δουλευταράς, σίγουρος, άφοβος, ενθαρρύνει τους άλλους, αφοσιώνεται σ’ αυτό που κάνει.
Κάτω από αυτούς τους χαρακτηρισμούς γράψτε: «Υπόσχομαι ότι κι εγώ θα γίνω ένας συμπαίκτης σαν αυτόν που περιγράφεται παραπάνω», και βάλτε τους αθλητές σας να υπογράψουν με το όνομά τους, για να δεσμευτούν ότι θα γίνουν ο τύπος του αθλητή που περιέγραψαν. Θα πρέπει και οι προπονητές να υπογράψουν, εφόσον πρέπει να κάνουν την ίδια δέσμευση για να είναι αληθινή η δήλωση. Φροντίστε οπωσδήποτε κάθε μέλος και κάθε προπονητής της ομάδας να κάνει αυτή τη γραπτή δέσμευση.
Επιμέλεια κειμένου Μίλτος Χειμωνίδης, μετάφραση Ρένα Χειμωνίδου
Η αεροπορική εταιρεία Southwest τα κάνει όλα κάπως διαφορετικά. Αν ρωτήσετε έναν υπάλληλό της ποια είναι η διαφορά θα σας απαντήσει με μια λέξη: χαρακτήρας. Ο χαρακτήρας της εταιρείας καλλιεργήθηκε με πολύ κόπο, και κάθε πιλότος, κάθε αεροσυνοδός, κάθε μηχανικός, κάθε στέλεχος έχει κατανοήσει ξεκάθαρα ποιος είναι και ποια είναι η θέση του. Έχει επίσης συνειδητοποιήσει ότι ο χαρακτήρας τους μπορεί να μην ταιριάζει στους πάντες, όπως εξηγεί σαφώς η ιστορία που κατέθεσαν πρώην στελέχη στο βιβλίο «Nuts: Southwest Airlines Crazy Recipe for Business and Personal Success» (Η τρελή συνταγή της αεροπορικής εταιρείας Southwest για την επαγγελματική και την προσωπική επιτυχία):
«Ο Jim Ruppel, διευθυντής εξυπηρέτησης πελατών, και η Sherry Phelps, διευθύντρια προσωπικού, αναφέρουν την ιστορία μιας τακτικής πελάτισσας της Southwest, που όμως έμενε δυσαρεστημένη με όλα όσα αφορούσαν τη λειτουργία της εταιρείας. Έμεινε μάλιστα γνωστή με το παρατσούκλι «φίλη δι’ αλληλογραφίας», επειδή μετά από κάθε πτήση έστελνε μια επιστολή παραπόνων. Δεν της άρεσε που η εταιρεία δεν καθόριζε πού θα καθίσουν οι επιβάτες, δεν της άρεσε που δεν υπήρχε καμπίνα πρώτης θέσης, δεν της άρεσε που δεν προσφερόταν γεύμα κατά την πτήση, δεν της άρεσε η διαδικασία επιβίβασης, δεν της άρεσαν οι σπορτίφ στολές των αεροσυνοδών και η χαλαρή ατμόσφαιρα. Κι επιπλέον σιχαινόταν τα φιστίκια! Η τελευταία της επιστολή, με την οποία απαριθμούσε ένα κατεβατό παραπόνων, πάγωσε για μια στιγμή τους υπαλλήλους της εξυπηρέτησης πελατών. Η Phelps εξηγεί: «Η Southwest είναι περήφανη που απαντά σε κάθε επιστολή που της στέλνουν, και αρκετοί υπάλληλοι προσπάθησαν να απαντήσουν στη συγκεκριμένη πελάτισσα, εξηγώντας της υπομονετικά τον λόγο που τα πράγματα έχουν όπως έχουν. Η απάντησή μας είχε αρχίσει να γίνεται ένας μεγάλος τόμος, ώσπου το θέμα προωθήθηκε στο γραφείο του Διευθύνοντα Συμβούλου Herb Kelleher, με ένα σημείωμα: «Δικής σας δικαιοδοσίας». Μέσα σε εξήντα δευτερόλεπτα, ο Kelleher έγραψε την απάντηση:
«Αγαπητή κυρία Crabapple, θα μας λείψετε. Με αγάπη, Herb».
Θα μας λείψετε! Τρεις λέξεις που συμπεριέλαβαν όλα όσα έπρεπε να ειπωθούν: Δεν ταιριάζουμε σε όλους. Έχεις πολλές επιλογές, και ίσως εμείς δεν σου ταιριάζουμε καλά. Δεν είσαι εδώ για να μας κάνεις να σου μοιάσουμε – είσαι εδώ για να μας μοιάσεις!
Αγαπητοί προπονητές, δεν έχετε ποτέ ευχηθεί να μπορούσατε να δώσετε την απάντηση του Herb σε κάποιον αθλητή ή γονιό που δεν λέει με τίποτα να προσαρμοστεί;
Αγαπητοί γονείς, έχετε νιώσει ποτέ σαν να γίνατε μέλος έχοντας συμφωνήσει κάποια πράγματα, και μετά να βιώσατε μια τελείως διαφορετική εμπειρία;
Άραγε δεν θα ευχόσασταν οι αθλητικοί σας σύλλογοι να ξεκαθάριζαν από την αρχή τι πρεσβεύουν και πώς λειτουργούν, και στη συνέχεια (κι εδώ είναι που πολλοί σύλλογοι μειονεκτούν) να θεωρούν υπόλογα για όσα συμβαίνουν όλα τα μέλη – συμπεριλαμβανομένων των προπονητών και των παραγόντων;
Είναι καιρός πια να αρχίσουν οι σύλλογοι μας του νεανικού αθλητισμού να έχουν περισσότερες απαιτήσεις από τον εαυτό τους, τους προπονητές και τους γονείς, και να αρχίσουν να διαμορφώνουν τον χαρακτήρα της κάθε ομάδας, της κάθε πλάγιας γραμμής του γηπέδου (κερκίδας), της κάθε διοργάνωσης. Καιρός είναι να αρχίσουν να βλέπουν αντίκρισμα οι άνθρωποι που καταθέτουν τα χρήματά τους και την ψυχή τους, και να θεωρούνται υπόλογοι όσοι γονείς, προπονητές και άλλοι εμπλεκόμενοι δεν συμμορφώνονται! Στη συνέχεια του άρθρου θα σας εξηγήσω ακριβώς πώς μπορεί να γίνει αυτό, ομάδα την ομάδα, σεζόν τη σεζόν.
Επί πολλά έτη δεν διαμόρφωνα συνειδητά τον χαρακτήρα των ομάδων μου και των διοργανώσεων που συντόνιζα. Δεν τα κατάφερνα να καθορίζω επακριβώς πώς λειτουργούσαμε και ποιοι ήταν οι στόχοι μας. Είχα πλήρη συνείδηση για ό,τι αφορούσε τη φυσική μας κατάσταση, καθώς και την τεχνική και θεωρητική μας προετοιμασία, αλλά δυστυχώς δεν έδινα στον χαρακτήρα μας τη σημασία που έπρεπε. Πάντα τον άφηνα στην τύχη, ελπίζοντας απλώς ότι μια καλή ομάδα αθλητών θα τα κατάφερνε και θα είχε καλή επίδοση.
Οι επιχειρήσεις και τα αθλητικά σωματεία ανώτερου χαρακτήρα έχουν ένα σύνολο βασικών αρχών αυστηρά καθορισμένων και διατυπωμένων. Τα μέλη της ομάδας γνωρίζουν τι σημαίνει επιτυχία όταν κερδίζουν αλλά και όταν χάνουν. Αυτές οι αρχές είναι περιεκτικές, ρεαλιστικές και εφικτές. Τα μέλη της ομάδας θεωρούνται υπόλογα απέναντί τους και επιβραβεύονται όταν αποδεικνύουν ότι τις ενστερνίζονται. Το σημαντικότερο δε, κάθε μέλος της ομάδας, κάθε προπονητής -και όσον αφορά τον νεανικό αθλητισμό, κάθε γονιός- θα πρέπει να είναι σε θέση να απαριθμήσει αυτές τις αρχές.
Οι βασικές αρχές είναι τα απαραίτητα δομικά στοιχεία όχι μόνο του χαρακτήρα των πρωταθλητριών ομάδων, αλλά και των καλύτερων συλλόγων του νεανικού αθλητισμού. Δεν είναι γραμμένες σε μια ιστοσελίδα ή σε μια πινακίδα στον τοίχο. Μπορεί να τις δεις εκεί, αλλά αν δεν είναι εγγεγραμμένες στο μυαλό των μελών της ομάδας δεν αξίζουν ούτε το χαρτί όπου είναι τυπωμένες. Είναι η ίδια σου η υπόσταση, η ίδια σου η ύπαρξη, και προσωποποιούνται σε ό,τι κάνεις. Είναι εμφανείς στην προπόνηση, στους αγώνες, στα αποδυτήρια. Και αυτό δεν συμβαίνει από μόνο του.
Η διαμόρφωση του χαρακτήρα δεν είναι ένα συγκεκριμένο γεγονός. Είναι μια διαδικασία, και -πάνω απ’ όλα- είναι μια συνειδητή αλυσίδα γεγονότων για τις ομάδες που διαμορφώνουν έναν χαρακτήρα πρωταθλητισμού χρόνο με τον χρόνο.
Εσείς διαμορφώνετε συνειδητά τον χαρακτήρα της ομάδας σας κάθε σεζόν ανεξαιρέτως, ή μήπως τον αφήνετε στην τύχη, όπως έκανα εγώ τόσα χρόνια; Κάποιοι προπονητές δίνουν συνειδητά μεγάλη βαρύτητα στον χαρακτήρα της ομάδας, ο οποίος γίνεται τόσο σωστός που ξεχνούν πως είναι κάτι που είναι ανάγκη να καλλιεργείται κάθε σεζόν. Για παράδειγμα, στο σπουδαίο βιβλίο τους «You Win in the Locker Room First» (Πρώτα κερδίζεις στα αποδυτήρια), ο Jon Gordon και ο πρώην προπονητής της ομάδας Falcons της Ατλάντα Mike Smith εξηγούν πώς διαμόρφωσαν έναν χαρακτήρα πρωταθλητισμού στην ομάδα των Falcons. Αυτός ήταν που τους χάρισε πέντε χρόνια επιτυχιών. Στη συνέχεια, ο προπονητής Smith αναφέρει ότι θεωρώντας πως αυτός ο χαρακτήρας θα διατηρούταν από μόνος του σταμάτησε να δίνει σημασία στα μικροπράγματα. Δύο χρόνια αργότερα, βρέθηκε απολυμένος. Η διαμόρφωση του χαρακτήρα είναι μια διαδικασία, δεν είναι ένα γεγονός.
Σε όσους θεωρούν πως αυτά είναι λόγια του αέρα, έχω μόνο να δώσω τα παραδείγματα προπονητών που έχουν διαμορφώσει τον σωστό χαρακτήρα και που μιλούν ανοιχτά για τον δρόμο που ακολούθησαν. Ο Pete Carroll των Seahawks του Σιάτλ μιλάει για αυτό στο «Win Forever». Ο John Wooden μιλάει για αυτό στο «Wooden on Leadership». Ο Pat Summitt μιλάει για αυτό στο «Sum it Up». Ο James Kerr μιλάει για τη συνειδητή διαμόρφωση του χαρακτήρα της ομάδας All Blacks της νέας Ζηλανδίας στο «Legacy», το καλύτερο βιβλίο που έχω διαβάσει σχετικά με τη διαμόρφωση ενός χαρακτήρα πρωταθλητισμού. Και η λίστα συνεχίζεται…
Ο χαρακτήρας κερδίζει πάντα στην τρίλιζα.
Πώς λοιπόν αρχίζει κάποιος να διαμορφώνει τον χαρακτήρα της ομάδας του, πόσο μάλλον του συλλόγου του ή του ομίλου νεανικού αθλητισμού; Οι ομιλητές μας συνεργάζονται με δεκάδες ομίλους και χιλιάδες προπονητές κάθε χρόνο, και τους διδάσκουν τον τρόπο για να το επιτύχουν. Πρέπει να καθιερώσεις κάποιες αξίες, να τις ενστερνιστείς, στη συνέχεια να τις διδάσκεις, και τέλος να τις επιβραβεύεις.
Αν προπονείτε μια ομάδα, δείτε τι μπορείτε να κάνετε στην επόμενη προπόνησή σας. Θα σας πάρει μόνο ένα εικοσάλεπτο και θα μεταμορφώσει την ομάδα σας. Πολλοί προπονητές θα πουν ότι δεν προλαβαίνουν να κάνουν τέτοια πράγματα. Λίγοι εξυπνότεροι θα τα κάνουν και θα μείνουν άφωνοι με τη μεταμόρφωση της ομάδας τους. Την τακτική αυτήν μου την έμαθε ο προπονητής James Leath, Διευθυντής Αναπτυξιακής Διαχείρισης της IMG Academy και επί μακρόν προπονητής νεανικών ομάδων. Έκτοτε την έχω διδάξει σε χιλιάδες προπονητές και την έχω εφαρμόσει και στις δικές μου ομάδες. Όπως θα δείτε στην παρακάτω εικόνα, την επανέλαβα πριν από δύο μήνες, όταν μου ζητήθηκε να αναλάβω την παιδική ποδοσφαιρική ομάδα όπου παίζει η κόρη μου.
Ορίστε τι θα κάνετε: Μαζέψτε τους αθλητές σας και ζητείστε τους να σας αναφέρουν αυτά που χαρακτηρίζουν έναν σπουδαίο συμπαίκτη. Να έχετε φέρει μαζί σας ένα φύλλο χαρτί, όπου θα καταγράψετε τις απαντήσεις (δείτε την παρακάτω εικόνα). Θα έχετε συγκεντρώσατε 10-15 λέξεις ή φράσεις, για παράδειγμα: δουλευταράς, σίγουρος, άφοβος, ενθαρρύνει τους άλλους, αφοσιώνεται σ’ αυτό που κάνει.
Κάτω από αυτούς τους χαρακτηρισμούς γράψτε: «Υπόσχομαι ότι κι εγώ θα γίνω ένας συμπαίκτης σαν αυτόν που περιγράφεται παραπάνω», και βάλτε τους αθλητές σας να υπογράψουν με το όνομά τους, για να δεσμευτούν ότι θα γίνουν ο τύπος του αθλητή που περιέγραψαν. Θα πρέπει και οι προπονητές να υπογράψουν, εφόσον πρέπει να κάνουν την ίδια δέσμευση για να είναι αληθινή η δήλωση. Φροντίστε οπωσδήποτε κάθε μέλος και κάθε προπονητής της ομάδας να κάνει αυτή τη γραπτή δέσμευση.
Τώρα έχετε στα χέρια σας ένα σύνολο αρχών τις οποίες όλοι έχουν υποσχεθεί ότι θα ενστερνιστούν. Αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή.
Φωτογραφίστε τις αρχές σας και στείλτε τις σε κάθε εμπλεκόμενο με την ομάδα άτομο. Των γονέων συμπεριλαμβανομένων, φυσικά. Ενημερώστε τους ότι δεν διδάσκετε απλώς ποδόσφαιρο ή καλαθοσφαίριση, αλλά διδάσκετε και κάποιες αρχές, και αυτές είναι οι αρχές για τις οποίες επέλεξε να θεωρηθεί υπόλογος η ομάδα σας.
Ζητήστε τους να μην ρωτούν μόνο «πώς πήγε η προπόνηση;», αλλά και «ποιαν αρχή έμαθες σήμερα;». Θεωρήστε τους και αυτούς υπόλογους για τις ίδιες αρχές που δέχτηκαν να ενστερνιστούν τα παιδιά τους! Δεν νομίζετε ότι με αυτόν τον τρόπο θα ξεχωρίσετε από την πληθώρα των αθλητικών προγραμμάτων;
Σε κάθε προπόνηση και σε κάθε αγώνα, καθορίστε την «αρχή» ή «αξία» της ημέρας. Ας πάρουμε, για παράδειγμα, τον χαρακτηρισμό «άφοβος». Ξεκινώντας η προπόνηση, ζητήστε από την ομάδα να ορίσει τι σημαίνει να είσαι άφοβος. Τα παιδιά θα κατεβάσουν ιδέες, όπως «αυτός που δεν φοβάται να δοκιμάζει καινούργια πράγματα» και «αυτός που δεν ανησυχεί μήπως κάνει λάθη» και «αυτός που ενθαρρύνει τους συμπαίκτες του όταν προσπαθούν να παίξουν ομαδικά με κάποια τακτική, ακόμα κι αν η τακτική δεν λειτουργεί σωστά». Η ομάδα σας έχει μόλις περιγράψει τη λέξη «άφοβος». Αν έχετε έναν πίνακα, βάλτε τους αθλητές σας να γράψουν τι σημαίνει για αυτούς αυτή η αξία.
Στην προπόνηση, επιβραβεύστε τους αθλητές που προσωποποιούν την αξία της ημέρας. Όλοι οι αθλητές χρειάζονται αναγνώριση, διάκριση, κι έναν τρόπο μέτρησης της συνεισφοράς τους, και η φανερή επιβράβευση όσων προσωποποιούν τις αξίες της ομάδας είναι ένας τρόπος να διασφαλίσετε ότι ΚΑΘΕ αθλητής θα λάβει αυτά τα πράγματα. Δεν μπορεί ο καθένας να βάζει όλα τα καλάθια ή να αποκρούσει τις επιθέσεις, αλλά ο καθένας μπορεί να φανεί άφοβος. «Μάγκι, βλέπω ότι προσπαθείς να κάνεις την καινούργια κίνηση που μάθαμε, αυτό σημαίνει να είσαι άφοβη. Μπράβο, συνέχισε έτσι!». Τι λέτε, θα συνεχίσει να προσπαθεί η Μάγκι να μαθαίνει καινούργια πράγματα; Και βέβαια! Επίσης, οι συμπαίκτριές της θα ακούσουν ότι την επαινέσατε που ήταν άφοβη και θα κάνουν κι αυτές το ίδιο.
Μετά από κάθε μάθημα, ορίστε ξανά την αξία και ζητήστε από τους παίκτες να αναγνωρίσουν αναμεταξύ τους ποιοι την προσωποποιούν. Αυτό είναι σημαντικότατο. Δώστε τους την ευκαιρία να επισημαίνουν πότε είναι σωστοί οι συμπαίκτες τους, και ως προπονητής φροντίστε τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα εσείς, οι βοηθοί σας ή η ομάδα σας να τους παραδέχεστε όλους. Αν κάποιος αθλητής δεν βάζει τα δυνατά του, ή δεν δείχνει άφοβος ή συγκεντρωμένος, βοηθήστε τον να βελτιωθεί – όταν όμως είναι σωστός φροντίστε να τον επαινέσετε, αφού ήταν στο χέρι του να το καταφέρει. Έχω μείνει κατάπληκτος που η ομάδα μου τώρα μου ζητάει να τους δώσω λίγο χρόνο για να παραδεχτούν ο ένας τον άλλον. Αυτό βοηθάει να τελειώσει η προπόνηση με τον πιο χαρούμενο τρόπο.
Τέλος, επιβραβεύετε τις αρχές/αξίες σας. Όχι μόνο στο τέλος της προπόνησης, αλλά και στο τέλος της σεζόν. Ξεχάστε τον MVP, και αρχίστε να επιβραβεύετε τα παιδιά ακριβώς για όσα επέλεξαν να θεωρούνται υπόλογα. Δώστε ένα βραβείο στον πιο «Άφοβο» ή τον πιο «Δουλευταρά» ή τον πιο «Σίγουρο». Αυτά δεν χρειάζεται να είναι τρόπαια ή μετάλλια – μπορεί να είναι ένα ζευγάρι πολύχρωμες κάλτσες όπως αυτές που μοίραζε ο James Leath. Θα μπορούσε να είναι απλώς ένας αποχαιρετιστήριος λόγος στο τέλος της σεζόν. Απλώς φροντίστε καθ’ όλη τη χρονιά και στο τέλος της σεζόν να επιβραβεύετε αυτά που όλοι υποσχεθήκατε να ενστερνιστείτε. Αυτό τα κάνει πιο αληθινά. Και τους δίνει αξία ως στόχους.
Δεν έχω λόγια να σας τονίσω πόσο καλά λειτουργεί αυτό. Κάνει τους αθλητές τόσο δεμένους που η ομάδα σας βελτιώνεται. Κάνει και τους γονείς να συμμετέχουν. Τους κάνει όλους να αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους. Και επιτρέπει στο άθλημα να διδάσκει συνειδητά κάποια σημαντικά μαθήματα που υπερβαίνουν κατά πολύ όσα άπτονται του αντικειμένου. Αν δεν μπορείτε να ξεκλέψετε πέντε λεπτά κάθε προπόνησης για αυτά, αγαπητοί προπονητές, τότε διαλέξατε λάθος δουλειά.
Αν ανήκετε σε κάποιο σχολικό ή αθλητικό σύλλογο με παιδικές ομάδες, φανταστείτε να βάζατε τις ομάδες σας να κάνουν την επόμενη σεζόν αυτά που αναφέραμε, έστω και για μια φορά την εβδομάδα. Φανταστείτε να καταγράφατε τα χαρακτηριστικά που θα επέλεγαν τα παιδιά και να κρατούσατε στα χέρια σας μια λίστα με τις 4-5 πιο σημαντικές αρχές/αξίες όλων των ομάδων. Φανταστείτε να τις παίρνατε και να τις ενσωματώνατε στους επαγγελματικούς σας στόχους στον απολογισμό των αποστολών σας και να τις υιοθετούσατε ως ομαδικές αξίες, που θα τις προσεγγίζετε καλύτερα από τη μια χρονιά στην άλλη. Φανταστείτε να ξεκινούσατε να τις διδάσκετε ως σύλλογος σε κάθε ομάδα σας και σε κάθε οικογένεια. Θεωρείτε ότι αυτό θα διαφοροποιούσε τη στάση και την ικανοποίηση των παικτών; Θεωρείτε ότι αυτό θα βοηθούσε να προσέρχονται οι κατάλληλες οικογένειες στον σύλλογό σας; Και βέβαια ναι.
Ίσως το πιο σημαντικό είναι ότι όταν έρχονται για να γίνουν μέλη αυτές οι λίγες οικογένειες ή οι λίγοι προπονητές και αθλητές που δεν πρόκειται με τίποτα να ενστερνιστούν τον χαρακτήρα σας, πόσο μάλλον αυτά που διδάσκετε, θα σας ήταν πολύ πιο εύκολο να πείτε, όπως είχε πει πριν από χρόνια ο Herb Kelleher:
ΘΑ ΜΑΣ ΛΕΙΨΕΤΕ!
Αν θέλουμε πράγματι να αλλάξουμε τον χαρακτήρα του νεανικού αθλητισμού, θα το καταφέρουμε ομάδα την ομάδα, σύλλογο τον σύλλογο. Θα το καταφέρουμε λέγοντας σε κάποιους ανθρώπους που δεν συμμετέχουν για τους σωστούς λόγους ότι ίσως δεν είναι το κατάλληλο μέρος για αυτούς. Μπορούμε να δημιουργήσουμε ομίλους που στηρίζονται σε κάποιες αξίες, οι οποίοι θα διδάσκουν πολύ περισσότερα πράγματα από το άθλημα, και το ίδιο θα κάνουμε και για καλλιεργήσουμε τα παιδιά ως αθλητές. Εντωμεταξύ, μπορείτε να διδάσκετε τα μέλη πώς να συνεργάζονται σαν ένα σώμα, όλοι μαζί για την επίτευξη του ίδιου στόχου. Περισσότερες νίκες. Μεγαλύτερη βελτίωση. Καλύτερο περιβάλλον. Και να ξεφορτωθείτε το σημερινό περιβάλλον που κάνει τόσο κακό στους περισσότερους.
Αυτό αξίζει να το παλέψουμε.
Καλή τύχη, και παρακαλώ ενημερώστε μας πώς τα πήγατε.
Αν το επιθυμείτε πατήστε LIKE στην επίσημη σελίδα του Coachbasketball.gr στο facebook και στηρίξτε την προσπάθεια μας H ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΠΑΣΚΕΤ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ...!!!
About STARENTZIS SAKIS
.jpg)
