Τα βασικά 3 στοιχεία που χρειάζεται κάθε αθλητής για να επιτύχει

Επιμέλεια /προσαρμογή κειμένου: Μίλτος Χειμωνίδης,

προπονητής Ακαδημίας Καλαθοσφαίρισης Ρεθύμνου, Ιούνιος 2019

Μετάφραση: Ρένα Χειμωνίδου

Του John O’Sullivan, 2014 «Three Things Every Athlete Needs to Succeed»

Η υψηλή επίδοση εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως είναι το φυσικό ταλέντο και τα γονίδια, ο χρόνος που αφιερώνεται στην προπόνηση, το κοουτσάρισμα και κάποια τύχη. Αλλά έχει επίσης άμεση σχέση με αυτό που βρίσκεται μέσα στο κεφάλι του αθλητή: τη νοοτροπία του.

Η ψυχολογική διάθεση του αθλητή και ο τρόπος που σκέπτεται, είναι ίσως ο σημαντικότερος παράγοντας που επηρεάζει τις επιδόσεις του.

Στο θαυμάσιο βιβλίο του W. Timothy Gallway The Inner Game of Tennis: The Classic Guide to the Mental Side of Peak Performance, ο συγγραφέας παραθέτει την ακόλουθη εξίσωση:

Επιδόσεις = Δυνατότητες – Παρεμβολές

Αυτό που εννοεί ο Gallway είναι ότι ο αθλητής θα αποδώσει μέχρι το όριο των δυνατοτήτων του (τον συνδυασμό φυσικού ταλέντου, χρόνου και είδους προπόνησης) μείον όλα όσα παρεμβαίνουν στο δυναμικό του, δηλαδή η φτωχή του ψυχολογική διάθεση.

Στόχος μας εδώ στο Changing the Game Project είναι να βοηθήσουμε κάθε αθλητή ή αθλήτρια να αποδώσει τα μέγιστα.

Κάποιοι μπορεί να έχουν τις δυνατότητες να γίνουν πρωταθλητές, άλλοι πάλι χρειάζεται απλώς να αναπτύξουν μια νοοτροπία κι έναν τρόπο ζωής που προάγει τη δραστηριότητα εφ’ όρου ζωής.

Ως προπονητές, δεν χτίζουμε μόνο τη νέα γενιά αθλητών, αλλά και φιλάθλων.

Εάν είστε προπονητής ή γονέας ενός εκκολαπτόμενου αθλητή οποιουδήποτε επιπέδου - αρχαρίου μέχρι προχωρημένου- παίζετε σημαντικότατο ρόλο στην ψυχολογική κατάσταση του αθλητή σας. Στον νεανικό αθλητισμό, η δική μας δουλειά ως ενήλικες είναι να απομακρύνουμε όσο το δυνατόν περισσότερες παρεμβολές μπορούμε, για να επιτρέψουμε στους αθλητές μας να αγωνιστούν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους.

Σε μια συνάντηση που είχαμε πρόσφατα με τον Δρ. Joe Baker, ειδικό στην Επιστήμη του Αθλητισμού του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, συζητούσαμε για τις ιδιότητες που χαρακτηρίζουν όλους τους αθλητές υψηλών επιδόσεων. Κατά τη γνώμη του (την οποία προσυπογράφω ανεπιφύλακτα), είναι τρία τουλάχιστον τα απαραίτητα ποιοτικά χαρακτηριστικά που απαιτούνται από κάποιον αθλητή για να μπορεί να απομακρύνει τις παρεμβολές. Τα στοιχεία αυτά, μάλιστα, είναι τόσο σημαντικά, που δεν θα γίνω υπερβολικός αν πω ότι χωρίς αυτά δεν υπάρχει περίπτωση ο νεαρός αθλητής σας να αποδώσει ποτέ τα μέγιστα.

Τα 3 στοιχεία που απαιτούνται είναι τα εξής:

Εσωτερικό κίνητρο: Ο Baker αποκαλεί το εσωτερικό κίνητρο «νόμισμα της αθλητικής επίδοσης». Εάν δεν το διαθέτει το παιδί σας, όχι μόνο είναι πολύ δύσκολο να του το εμφυσήσετε, αλλά ως αθλητής ποτέ δεν θα κατέχει την ώθηση, το σθένος και την ψυχική δύναμη για να προπονείται και να παίζει αρκετά σκληρά. Βλέπω πολλούς γονείς που είναι αυτοί που τραβάνε μπροστά όταν έρχεται η ώρα να πάει το παιδί τους στην προπόνηση, που αναλαμβάνουν παράλληλα επιπρόσθετη δουλειά, ώστε να βρουν τρόπους που θα προκαλέσουν το νεαρό αθλητή να καταφέρει να βγει από τη «ζώνη ασφαλείας» του.

Απόλαυση: Περιέργως, υπάρχουν αρκετοί προπονητές και γονείς που θεωρούν εσφαλμένα πως τα ανταγωνιστικά αθλήματα και η απόλαυση είναι έννοιες ασύμβατες μεταξύ τους. Αντιθέτως, η αλήθεια είναι ότι αν ένας αθλητής δεν αγαπάει το άθλημα που επέλεξε, αν δεν απολαμβάνει την εμπειρία, δεν πρόκειται ποτέ να παραμείνει αρκετά ώστε να προλάβει να γίνει καλός σε αυτό. Αυτό δεν σημαίνει πως κάθε στιγμή ανεξαιρέτως θα πρέπει να είναι απολαυστική, καθώς γνωρίζω αρκετούς πολύ καλούς αθλητές που μπορεί να μην θεωρούν απολαυστική την προπόνηση φυσικής κατάστασης. Αλλά η συνολική εμπειρία από το άθλημα θα πρέπει να είναι διασκεδαστική, να κάνει το παιδί να επιστρέφει, και μάλιστα να ανυπομονεί να ξαναπάει στην προπόνηση. Όπως λέω και στους προπονητές νεαρών αθλητών, εάν εμφυσάτε στα παιδιά αγάπη για το παιχνίδι, εάν όλοι σας οι παίκτες θέλουν να συνεχίσουν και την επόμενη χρονιά, έχετε ήδη καταφέρει υπεραρκετά!

Αυτονομία: Ο αθλητής ή η αθλήτρια πρέπει να είναι οι ίδιοι υπεύθυνοι για την εμπειρία τους από το άθλημα. Οι στόχοι που κυνηγούν πρέπει να είναι οι προσωπικοί τους στόχοι. Ως προπονητές και γονείς, μπορούμε να προτείνουμε στους αθλητές μας κάποιους στόχους και να ενθαρρύνουμε τα παιδιά μας να στοχεύουν ψηλότερα, αλλά στην τελική οφείλουμε να αφήσουμε τα παιδιά ελεύθερα να μπουν στο παιχνίδι τους, να κυνηγήσουν τους δικούς τους στόχους. Αυτά πρέπει να τραβούν κουπί, εμείς απλώς επιβιβαζόμαστε στη βάρκα τους για να τα βοηθήσουμε να μην χαθούν. Μπορούμε να τα ενθαρρύνουμε, μπορούμε να ωθούμε και να τα θεωρούμε υπεύθυνα για τις φιλοδοξίες και τα όνειρά τους, αλλά στην τελική, σε περίπτωση που εσείς κρατάτε το τιμόνι και όχι αυτά, το ταξίδι θα είναι σύντομο.

Όσο κι αν είναι το ταλέντο του αθλητή σας, όποιο κι αν είναι το επίπεδο της προπόνησης που δέχεται, όσα πρωταθλήματα κι αν κέρδισε η ομάδα του, χωρίς εσωτερικό κίνητρο, απόλαυση και αυτονομία, δεν πρόκειται ποτέ να συμμετέχει για μεγάλο χρονικό διάστημα στο παιχνίδι, να προπονηθεί αρκετά σκληρά και να είναι αρκετά θαρραλέος για να γίνει ένας αθλητής που αποδίδει στο μέγιστο των δυνατοτήτων του.

Πώς καταλαβαίνετε αν ο επίδοξος αθλητής σας έχει αυτά τα τρία χαρακτηριστικά;

· Για να βεβαιωθείτε για την αυτονομία του παιδιού σας, αναρωτηθείτε αν χρησιμοποιείτε φράσεις όπως «βάλαμε πολλά καλάθια σήμερα!».

Εάν μιλάτε για τα αθλητικά επιτεύγματα του παιδιού σας στο πρώτο πληθυντικό πρόσωπο αντί για το τρίτο του ενικού, εκλάβετέ το ως σημάδι πως δεν το αφήσατε ελεύθερο και δεν του επιτρέψατε να κάνει δικό του το παιχνίδι. Έχετε καθίσει ποτέ μαζί με το παιδί σας για να θέσετε στόχους και αποδεχτήκατε τους δικούς του στόχους για το άθλημα;

Εφόσον έχετε τελείως διαφορετικούς αθλητικούς στόχους και φιλοδοξίες από το παιδί σας, δεν πρόκειται ποτέ του να κατακτήσει την αυτονομία που είναι απαραίτητη για να επιτύχει στον χώρο.

· Όσον αφορά την απόλαυση, αναφέραμε ήδη την τεράστια παρανόηση που έχουν πολλοί για την δήθεν ασυμβατότητα του ανταγωνισμού με την απόλαυση. Αυτό δεν ισχύει σε καμία περίπτωση. Το μόνο που σε κάνει να αγωνίζεσαι, να αντέχεις τη συχνά «μονότονη» προπόνηση και ό,τι άλλο χρειάζεται να κάνεις για να φτάσεις στην κορυφή είναι η απόλαυση που σου χαρίζει το άθλημα. Παρατηρείστε αν οι αθλητές σας χαμογελούν, γελούν και ανυπομονούν να πάνε για προπόνηση. Τους ρωτάτε αν περνάνε καλά; Κουβαλούνε μαζί τους τη μπάλα, ευελπιστώντας ότι θα παίξουν και εκτός της κανονισμένης προπόνησης; Θέλουν να πάνε στο γήπεδο από νωρίς ή κάθονται εκεί ως αργά; Εάν ναι, είναι καλό σημάδι πως η εμπειρία είναι για αυτά απολαυστική.

· Από τη στιγμή που βεβαιωθήκατε για την αυτονομία και την απόλαυση του αθλητή σας, είναι μεγάλη η πιθανότητα να έχει και εσωτερικό κίνητρο. Άραγε πετιέται από το κρεβάτι για να πάει στην πρωινή προπόνηση ή εσείς τον τραβάτε να σηκωθεί; Εάν συνεχώς ρωτάει «μήπως να μην πάω σήμερα στην προπόνηση;» ή «είναι ανάγκη να πάμε;», κατά πάσα πιθανότητα του λείπει το εσωτερικό κίνητρο. Όπως αναφέραμε πιο πάνω ότι είπε ο Δρ. Baker, είναι πολύ δύσκολο να εμφυσήσεις στο παιδί το εσωτερικό κίνητρο, οπότε ο γονιός ή ο προπονητής πρέπει να συνειδητοποιήσει πως το παιδί κρατάει το τιμόνι, όχι ο ενήλικας.

Τα καλά νέα είναι ότι από τη στιγμή που οι αθλητές σας έχουν αυτονομία, απόλαυση και εσωτερικό κίνητρο για να αγωνιστούν, θα έχουν και την απαραίτητη νοοτροπία για να παίξουν στο όριο των δυνατοτήτων τους. Τα γονίδια, ο χρόνος προπόνησης, το σωστό κοουτσάρισμα και η τύχη παίζουν βέβαια τον ρόλο τους, αλλά χωρίς την «υψηλής απόδοσης» ψυχολογική διάθεση από την μεριά του, όλα τα παραπάνω χάνουν την αξία τους, όσο ταλαντούχος κι αν είναι ο νεαρός μας αθλητής.

Δικός σας,

Μιλτιάδης Χειμωνίδης, Καθηγητής Φυσικής Αγωγής

Αν το επιθυμείτε πατήστε LIKE στην επίσημη σελίδα του Coachbasketball.gr στο facebook και στηρίξτε την προσπάθεια μας H ΑΓΑΠΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΠΑΣΚΕΤ ΕΙΝΑΙ ΕΔΩ...!!!